مهارت نه گفتن و فواید آموزش آن کودکان و نوجوانان

کلمه «نه»، یکی از مهم‌‌‌ترین کلمه هایی است که باید به کودک خودتان بیاموزید. زمانی که از کودک خودتان درخواستی دارید، حتما شنیدن کلمه نه برای شما خوشایند نیست؛ اما واقعیت این است که اگر کودک شما نه گفتن را بلد باشد، می‌تواند عزت نفس و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد. این بار در مجله‌ی دانزی به سراغ موضوعی بس مهم و جدی رفته‌ایم، با ما همراه باشید.

مهارت نه گفتن در کودکان

مهارت «نه گفتن» در کودکان، باید توسط والدین به کودکان آموزش داده شود تا کودکان بتوانند از همان سنین پایین، در مورد چیزهایی که مورد قبولشان نیست، نه بگویند. برخی از افراد به دلیل عدم آموزش نه گفتن در کودکی، در بزرگسالی دچار مشکل شده‌اند و نمی‌توانند در موقعیت‌های مختلف نه بگویند. 

برای پیشگیری از بروز مشکل در سنین بزرگسالی، باید مهارت نه گفتن از کودکی و نوجوانی به کودکان آموزش داده شود. در این مقاله در مورد این مهارت و نحوه آموزش آن به کودکان صحبت می‌کنیم. 

لزوم آموزش مهارت نه گفتن به کودکان و نوجوانان

حتما برای شما هم پیش آمده که به کودک خودتان بگویید که اتاقش را تمیز کند و او بگوید «نه!». احتمالا زمانی که از دختر خودتان می‌خواهید که تلویزیون را خاموش کند و کم کم برای خواب آماده شود، شنیدن کلمه «نه» برای شما آزاردهنده است. اما به هر حال، این موضوع گاهی پیش می‌آید که کودک کارهایی که برخلاف میلش است را با نه گفتن، انجام ندهد. توانایی نه گفتن، یک مهارت بسیار ارزشمند در زندگی است که هم کودکان و هم بزرگسالان باید آن را یاد بگیرند. 

همانطور که کودکان روز به روز بزرگ‌‌‌تر می‌شوند، راه های مختلفی را مورد آزمایش قرار می‌دهند. مطمئنا همان کودکان، در بزرگسالی با موقعیت های مختلفی روبرو می‌شوند. شاید در موقعیت های مختلف نیاز باشد که افراد اعتماد به نفس کافی برای نه گفتن داشته باشند؛ اما به دلیل عدم آموزش در کودکی، قادر به نه گفتن نیستند. 

برای پیشگیری از سوء استفاده از کودکان، لازم است که والدین مهارت نه گفتن را در کودک خودشان تقویت کنند. مهارت نه گفتن در کودکان، اهمیت بسیار زیادی در عزت نفس و اعتماد به نفس کودکان در سنین پایین و حتی بالاتر دارد. 

فواید آموزش مهارت نه گفتن به کودکان

آموزش مهارت نه گفتن به کودکان، اهمیت زیادی دارد و لازم است که والدین از همان ابتدای کودکی این مهارت را به کودکان آموزش دهند. آموزش مهارت نه گفتن به کودکان، فواید بیشماری را به دنبال دارد، از جمله:

• افزایش امنیت شخصی کودکان 

وقتی به آموزش مهارت نه گفتن به کودکان فکر می‌کنید، اولین چیزی که احتمالا به ذهن شما خطور می‌کند، امنیت شخصی فرزندتان است. ممکن است کودک شما در موقعیت های مختلفی قرار بگیرد که امنیت شخصی آن در خطر باشد. ما باید به کودک خودمان آموزش دهیم که در صورت قرار گرفتن در موقعیت هایی که امنیت و سلامت او در معرض خطر قرار می‌گیرند، بتوانند نه بگویند. 

• جلوگیری از سوءاستفاده های جنسی و فیزیکی در کودکان

متاسفانه، در بسیاری از کشورهای جهان کودکان در معرض سوء استفاده‌های جنسی و فیزیکی قرار دارند. این والدین هستند که می‌توانند با آموزش دادن درست به کودکان، از جان و سلامت کودک خودشان مراقبت کنند. به هر حال، والدین همیشه همراه کودک خودشان نیستند و باید به او یاد بدهند که در صورت نیاز و در موقعیت های خاص نه بگوید. 

برای جلوگیری از سوءاستفاده های جنسی و فیزیکی در کودکان، نیاز است که کودک مهارت نه گفتن بلد باشد. همچنین، اقدامات محافظتی دیگر مانند جیغ زدن، لگد زدن، فریاد زدن برای گرفتن کمک و … می‌توانند او را از سوء استفاده های جنسی نجات دهند. 

کودکان باید از همان سنین پایین بدانند که هرگز درست نیست که کسی آن‌‌ها را لمس کند و باعث ناراحتی آن‌‌ها شود. کودکان باید متوجه شوند که «نه گفتن» اولین سپر دفاعی آن‌‌ها در این موقعیت‌های خاص است. 

• حفظ هویت کودک با مهارت نه گفتن 

ممکن است در طول زندگی، شاهد درخواست‌های زیادی از سوی دیگران باشیم. درخواست های دیگران از ما می‌توانند خوب و یا بد باشند. ممکن است برخی از فعالیت‌های درخواستی برای ما جالب باشند و یا برخی از فعالیت‌‌ها را دوست نداشته باشیم انجام دهیم. آموزش نه گفتن به کودکان، به کودکان این امکان را می‌دهد تا بتوانند اعمال خودشان را بر اساس علایق خودشان تنظیم کنند. 

کودکانی که مهارت نه گفتن را یاد گرفته‌اند، می‌توانند ‌‌‌ترجیحات شخصی خودشان را تعریف کنند. این کودکان نسبت به دیگر کودکان، بیشتر به نظرات خودشان پایبند هستند. 

• ایجاد یک تصویر مثبت از خود

اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان، معیاری برای پیشرفت کودکان در بزرگسالی است. شاید والدین تا به حال روش های مختلفی را برای تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس کودک خودشان امتحان کرده باشند؛ اما توجهی به آموزش مهارت نه گفتن و تاثیر آن بر روی اعتماد به نفس کودک نداشته‌اند. 

کودکانی که مهارت نه گفتن را بلد هستند، می‌توانند با اعتماد به نفس بیشتری در رده‌ها و موقعیت‌های مختلف زندگی فعال باشند. نه گفتن ابزاری قاطعانه است که می‌تواند به تقویت قدرت و استقلال کودک کمک کند. 

چگونه مهارت نه گفتن در کودکان را تقویت کنیم؟ 

شاید در ابتدای کار، شنیدن نه از فرزندتان برای شما خوشایند نباشد. احتمالا شما تا به حال به کودک خودتان گفته‌‌اید که اگر فلان کار را انجام ندهد و به شما نه بگوید، از او ناراحت می‌شوید و دیگر او را دوست نخواهید داشت! 

نه گفتن، یک مهارت قاطعانه برای کودکان است. هرگز نباید با تهدید کردن کودک، این مهارت را در او سرکوب کنید. بلکه شما والدین، باید مهارت نه گفتن را در کودکان تقویت کنید. با آموزش نه گفتن به کودک خودتان، به او اعتماد به نفس بیشتری می‌دهید و به او کمک می‌کنید تا با استقلال بیشتر و قاطعانه‌تر تصمیم بگیرد و در مسیر تربیت کودکی مستقل قدم بگذارید. کارهای زیادی وجود دارند که می‌توانید برای آموزش بهتر مهارت نه گفتن به کودک خودتان انجام دهید که در ادامه به آن‌‌ها اشاره می‌کنیم. 

از جمله راه‌های پیشنهادی برای آموزش بهتر نه به کودکان، عبارتند از:

به نظرات کودکان بازخورد مثبت بدهیم

ممکن است فرزند شما در موقعیت های مختلف نظرات متفاوت‌تری نسبت به داشته باشد. به طور مثال، زمانی که به او می‌گویید اتاقش را تمیز کند، شاید او دوست داشته باشد که در آن زمان، بازی کند و چند ساعت دیگر کار تمیز کردن اتاق را انجام دهد. قطعا کودک برای نه گفتن، دلایل خاص خودش را دارد. 

اگر اجازه دهیم که کودک نظرات متفاوت خود را به صورت مودبانه بیان کند و به او بازخورد مثبت بدهیم، به او یاد می‌دهیم که چگونه نظرات خودش را با اعتماد به نفس و احترام به اشتراک بگذارد، حتی اگر این نظرات برخلاف میل اطرافیان باشند. اما اگر پس از شنیدن «نه» از کودک خودمان، واکنش بدی نشان دهیم؛ قطعا کودک مهارت نه گفتن را یاد نمی‌گیرد و تصور می‌کند که باید همیشه با شما هم نظر باشد تا او را دوست داشته باشید. 

مهارت های ارتباطی غیر کلامی‌ را به کودک خودتان نشان دهید 

والدین می‌توانند با نشان دادن مهارت های ارتباطی غیر کلامی، به کودک خودشان آموزش دهند که به صورت غیر کلامی ‌نه بگویند. برای این کار، شما می‌توانید مهارت‌های ارتباط غیر کلامی ‌مانند حفظ تماس چشمی ‌و استفاده از زبان بدن خودتان که مطابق با گفتارتان هستند را تقویت کنید، تا کودک از شما الگوبرداری کند. اگر کودک بداند که می‌تواند بدون گفتن «نه»، به شما توضیح دهد که تمایلی به انجام یک کار خاص ندارد، قطعا در مراحل بعدی، راحت‌‌‌تر نه گفتن کلامی هم یاد می‌گیرد. 

نه گفتن ساده، ممکن است همیشه کافی نباشد

برخی از کودکان به دلیل بی حوصلگی، علاقه‌ای ندارند که در مورد کاری که دوست ندارند انجام دهند، توضیح زیادی بدهند. این کودکان به گفتن یک کلمه «نه» بسنده می‌کنند. به طور مثال، ممکن است دوست کودک شما از کودکتان بخواهد که بعد از مدرسه به خانه او برود و با هم بازی کند. اما کودک شما به او می‌گوید «نه!». 

ممکن است گفتن یک کلمه نه برای دوست فرزند شما کافی نباشد و او اصرار بیشتری برای به کرسی نشاندن درخواست خودش کند! باید به کودک خودتان آموزش دهید که گاهی نه گفتن ساده کافی نیست. شما باید به کودک خودتان بگویید که گاهی نیاز است در مورد دلیل نه گفتن خودش توضیح بدهد. 

به طور مثال، در مورد این موضوع کودک شما می‌تواند به دوستش بگوید: «نه، من بعد از مدرسه نمی‌توانم به خانه شما بیایم، چون فردا امتحان مهمی ‌دارم و باید بیشتر مطالعه کنم.»

به او یاد دهید که گاهی تکرار لازم است

به کودک خودتان یاد دهید که گاهی نیاز است به جای یک بار نه گفتن، چند بار نه بگوید. ممکن است کودک شما در مورد یک مسئله با فشار دوستان خودش مواجه شود. مثلا زمانی که دوست کودک شما از کودکتان درخواست می‌کند که ساندویچ بخورند، ممکن است کودک شما یک بار بگوید «نه، نمی‌توانم بخورم.». اما دوست کودک شما ممکن است دوباره اصرار کند تا در نهایت کودک شما ‌‌‌ترغیب شود که ساندویچ بخورد. 

احتمالا زمانی که کودک شما به خانه می‌آید و به شما می‌گوید که ساندویچ خورده است، شما عصبانی می‌شوید. اما کودک به شما می‌گوید: «یک بار گفتم نه، اما دوستم خیلی اصرار کرد.» شما باید برای رفع این مشکلات در اینطور موقعیت ها، به کودک خودتان آموزش دهید که گاهی گفتن یک بار نه، کافی نیست. کودکانی که بتوانند چندین بار و با روش‌های مختلف نه بگویند، می‌توانند بهتر روی تصمیم خودشان ثابت‌قدم بمانند. 

به او یاد دهید که نه گفتن با رد کردن یکسان نیست

ممکن است کودک شما تصور کند که با رد کردن درخواست یک نفر، شخص را رد کرده است. البته معمولا این باور، نتیجه واکنش های بد والدین است. برخی از والدین زمانی که از کودک نه می‌شنوند، به او می‌گویند که دیگر دوستت ندارم و یا با او قهر می‌کنند. 

در این زمان کودک احساس می‌کند که هر زمان نه بگوید، پدر و مادر و یا اشخاص دیگر را ناراحت می‌کند. شما باید با رفتارهای درست و دادن اطلاعات صحیح به کودک خودتان یاد بدهید که گفتن نه به معنای این نیست که خود شخص را رد کرده‌‌اید. به کودک خودتان توضیح دهید که وجود تفاوت میان منافع و عقاید، بخشی از روابط انسانی است و برای بیان این تفاوت‌ها، مشکلی وجود ندارد. 

شما چه نظر و یا راهکاری برای حفظ قاطعیت در کودکان و آموزش مهارت نه گفتن در کودکان می‌دانید، نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید تا خواننده‌ها هم از آن بهره‌مند شوند.

منبع: raace