علت و عوارض مکیدن انگشت در کودکان و نوزادان و نحوه ترک عادت مکیدن انگشت

مکیدن انگشت برای بچه‌های کم‌سن‌ و سال کاملا عادی است، ولی از یک زمانی به بعد عوارض زیادی برای کودک دارد که در دانزی از این مشکل و همچنین راه‌های ترک این عادت صحبت می‌کنیم.

حتما دیده‌اید که بچه‌ها، از نوزاد گرفته تا کودک چند ساله، عادت دارند انگشت‌های خود، به‌ویژه انگشت شست، را مک بزنند. تا حالا فکر کرده‌اید که علت این کار چیست؟ آیا می‌دانستید که این مسئله طبیعی، از سن خاصی به بعد برای کودک ضرر خواهد داشت؟ اطلاع دارید که چطور می‌شود این عادت را از سر بچه‌ها انداخت؟ پاسخ این سوالات را در ادامه مقاله پیدا خواهید کرد.

علت مکیدن انگشت توسط نوزاد و کودک

اگر فرزندتان انگشتش را می‌مکد، نیازی به نگران شدن نیست. این عادت برای بچه‌های خیلی کوچک کاملا طبیعی است و اصلا باید هم انتظارش را داشت. نوزاد به‌طور غریزی میل به مکیدن دارد؛ هرچه نباشد، او برای شیر خوردن از سینه مادر یا شیشه شیر باید آن را مک بزند.

البته موضوع فقط تغذیه نیست؛ عادت مکیدن باعث افزایش هورمون اندورفین در مغز نوزاد می‌شود که نوعی مسکن طبیعی است و حس خوبی به او می‌دهد. مکیدن پستان مادر، پستانک و انگشت شست، این سازوکار آرامش‌بخش را تحریک می‌کند. به‌نوعی به آن می‌ماند که طبیعت، کلیدی برای قطع کردن گریه و فعال کردن آرامش در وجود کودک قرار داده باشد!

عوارض مکیدن انگشت نوزاد

بیشتر بچه‌ها بین ۲ تا حداکثر ۴ سالگی، خودشان عادت مکیدن انگشت را ترک می‌کنند. اما اگر کودک بعد از درآمدن دندان‌های دائمیش همچنان این عادت از سرش نیفتاد، باید به فکر راه چاره بود.

اغلب بچه‌هایی که نهایتا ۴ سالگی، مکیدن انگشت را کنار می‌گذارند، هیچ عوارضی برایشان پیش نمی‌آید؛ چه از لحاظ رشد و ساختار دهان و چه از نظر توانایی صحبت کردن. البته بعضی کارشناس‌ها به خانواده‌ها توصیه می‌کنند که در صورت امکان در ۲ سالگی به این عادت پایان بدهند تا احتمال پیش‌آمدن چنین عوارضی به حداقل برسد. البته نهایتا هر خانواده باید خودش تصمیم بگیرد که چه زمانی برای این کار بهتر است.

حالا مگر مکیدن انگشت برای بچه‌ها چه عوارضی دارد؟ مکیدن انگشت‌ها اگر برای مدتی طولانی ادامه داشته باشد، می‌تواند چنین عوارضی را به‌همراه بیاورد:

• بلع معکوس یا پیش‌آمدگی زبان که می‌تواند باعث اختلال در بلعیدن و حرف‌زدن شود، مثل مشکل نوک‌زبانی صحبت کردن
• قرارگیری زبان در وضعیت غیرطبیعی در حال استراحت
• ضعیف شدن قدرت زبان
• کاهش دامنه حرکت زبان (دشواری در بالا بردن زبان و حرکت‌دادن آن به طرفین) که می‌تواند روی غذا خوردن و صحبت کردن اثر منفی بگذارد
• دچار شدن به اُپن بایت (Open bite، نوعی بهم‌ریختگی تراز دندان‌ها) که اغلب روی گاز زدن، جویدن و صحبت کردن تاثیر منفی می‌گذارد.

چگونه از مکیدن انگشت کودک جلوگیری کنیم؟

برای آنکه عادت مکیدن انگشت را از سر فرزندتان بیرون کنید، به موارد زیر عمل کنید:

۱. برخورد محترمانه داشته باشید

زمانی که درباره عادت مکیدن شست با فرزندتان صحبت می‌کنید، خم شوید یا بنشینید تا ارتفاع چشم‌هایتان زیر خط تراز چشم‌های او قرار بگیرد. این کار باعث می‌شود که کودک احساس کند به او و حریمش احترام می‌گذارید. سپس با عبارات دوستانه و مثبت از او بخواهید که انگشتش را مک نزند. تمرکز صحبت‌هایتان روی رفتار او باشد، نه شخصیش.

۲. جایگزین پیدا کنید

خیلی از بچه‌ها زمانی که مضطرب می‌شوند یا می‌خواهند آرامش پیدا کنند به سراغ مکیدن انگشتشان می‌روند. اگر فکر می‌کنید این قضیه درمورد دلبند شما هم صدق می‌کند، به او کمک کنید تا عادت آرامش‌بخش جدیدی برای پاسخ‌دادن به این نیاز پیدا کند. معمولا چیزهایی مثل عروسک پولیشی برای این منظور معجزه می‌کنند.

در مواقعی که معمولا کودک به سراغ مکیدن شستش می‌رود، به او عروسک پولیشی یا شیء موردعلاقه‌اش را بدهید، زیر نظرش بگیرید. اگر دیدید دوباره مشغول مکیدن انگشتش شد، شیء آرامش‌بخش را دوباره به دستش بدهید.

۳. درباره عوارض این عادت صحبت کنید

تنبیه نه! اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ هست، با او درباره پیامدهای مکیدن انگشت صحبت کنید. بگویید که این عادت می‌تواند به دندان‌ها و پوستش آسیب بزند و صحبت کردن را برایش دشوار کند. به‌هرحال قاعدتا فرزندتان از اینکه مکیدن انگشت عادت بدی است اطلاعی ندارد.

می‌توانید چنین جملاتی را به او بگویید: «اگه انگشتت رو همین‌جوری بمکی ممکنه دندون‌هات کج بشن. نمی‌خوای لبخندت همین‌جوری قشنگ باشه؟» اگر دلبندتان هشدارهای‌تان را جدی نگرفت، می‌توانید از دندانپزشک آشنایی بخواهید تا برایش توضیح دهد که با ادامه‌دادن این عادت، چه بلایی ممکن است سر دندان‌هایش بیاید.

۴. از قدم‌های کوچک شروع کنید

اگر کودک در مواقع مختلفی از روز انگشتش را مک می‌زند، می‌توانید عادت او را بسته به زمان و وضعیت ممنوع کنید. مثلا اگر کودک در زمان چرت زدن و شنیدن قصه شب بیشتر احتمال دارد که انگشت به دهان ببرد، بگذارید که همچنان برای مدتی این عادت را ادامه دهد، اما فقط در زمان گوش‌دادن به قصه. این ممنوعیت تدریجی می‌تواند باعث شود که رسیدن به هدف نهایی برایتان آسان‌تر شود.

۵. به در بگویید تا دیوار بشنود

اگر دلبندتان همین نزدیکی‌ها است با حالتی نجواگونه، طوری که کودک صدایتان را بشنود، با فرد دیگری صحبت کنید و بگویید که چقدر خوشحال هستید از اینکه فرزندتان دارد تلاش می‌کند تا عادت مکیدن شست را کنار بگذارد (حتی می‌توانید به‌جای آدمیزاد، با عروسکی-چیزی حرف بزنید!). این کار به‌خاطر آن است که بچه‌ها تعریف‌وتمجیدهای غیرمستقیم را بیشتر جدی می‌گیرند تا تمجیدهایی که مستقیما به خودشان گفته می‌شود.

شما می‌توانید با چنین جملاتی نقش خود را بازی کنید: «نمی‌دونی که سارا چقدر انگشت مکیدنش رو کم کرده. خیلی ازش راضی‌ام!» یا «علی سختشه که عادت مک‌زدن شست رو کنار بذاره، ولی داره حسابی تلاش می‌کنه و موقع خواب خودش رو با عروسکش آروم می‌کنه.» مدتی بعد، در فرصتی دیگر، پیش فرد دیگری هم این تعریف‌ و تمجیدهای «قابل دزدکی شنیدن» را بکنید تا همچنان به فرزندتان انگیزه بدهید.

۶. کمک گرفتن از متخصص

اگر کودک در مکیدن انگشت سماجت زیادی به خرج می‌دهد، می‌توانید پیشنهاد جامعه دندانپزشکان اطفال استرالیا را به کار بگیرید: لباس خواب بزرگ‌تری برای کودک تهیه کنید و انتهای آستین‌های آن را بدوزید! از دندانپزشک یا متخصص اطفال آشنایتان هم می‌توانید سراغ انواعی از لاک ناخن یا وسایل خاص دیگری را بگیرید که نمی‌گذارند کودک با خیال راحت انگشت به دهان ببرد.

زمانی که کودک متوجه ضررهای مکیدن انگشت شد و تصمیم به ترک آن گرفت، ممکن است حتی بتواند در عرض چند روز از شر این عادت خلاص شود. فقط دید مثبت خود را حفظ کنید. همچنین خبر خوب آنکه در خیلی مواقع در بچه‌های کم‌سن‌وسال با توقف این عادت، دندان‌ها و فک‌های کودک شروع به بازگشت به شکل طبیعی خود می‌کنند.

منبع:

kidspot

hopkinsallchildrens