آسیب‌هایی که والدین کنترل گر به فرزندان خود وارد می‌کنند 

اکثر بچه‌ها بر این باورند که والدین آن‌ها بیش از حد آن‌ها را از انجام کارها منع می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که  کار خودشان را انجام دهند؛ در بعضی موارد این موضوع کاملا صحت دارد، در دانزی این بار به سراغ مفهوم والدین کنترل‌گر رفته‌ایم و می‌خواهیم بدانیم که این‌گونه والدین چه علائم و نشانه‌هایی دارند، با دانزی همراه باشید.

در ابتدا بگوییم که دلایل مختلفی وجود دارند که باعث ایجاد کنترل گری در والدین می‌شوند. به طور مثال، والدین کمال گرا و یا والدینی که از اشتباهات فرزندان خودشان می‌ترسند، به والدین کنترل گر تبدیل می‌شوند. در واقع، این افراد سعی می‌کنند تا با کنترل کردن کودکان خودشان، از آسیب دیدن آن‌ها جلوگیری کنند. 

والدین کنترل گر 

کنترل کردن فرزندان و‌ تربیت آن‌ها با این روش، یک سبک خاص از تربیت فرزندان است. در این حالت، یکی از والدین و یا هر دوی آن‌ها، تمامی‌اقدامات و فعالیت‌های فرزند خود را زیر نظر دارند. این والدین معمولا قوانین مشخصی را برای هر یک از فرزندان تعیین می‌کنند. برخلاف باورهای رایج، ممکن است که والدین کنترل گر نسبت به نیازهای فرزند خودشان بی‌توجه باشند و حتی رفتارهای آن‌ها برای فرزندانشان مضر خواهد بود. 

برخی از والدین کنترل گر همزمان با بزرگ شدن فرزند خودشان، این رفتار را رها می‌کنند؛ اما برخی از آن‌ها نیز حتی این رفتار را تا بزرگسالی فرزند خود ادامه می‌دهند. 

انواع کنترل والدین 

والدین کنترل گر معمولا با روش‌های مختلفی اقدام به کنترل کودکان، نوجوانان و بزرگسالان می‌کنند. این والدین می‌توانند بر روی رفاه و رفتارهای عاطفی کودکان، کاهش استقلال، کاهش توانایی حل مسئله در کودکان و کنترل استرس، تاثیر بگذارند. در ادامه سه سبک مختلف کنترل والدین را توضیح می‌دهیم.

1. کنترل روانی

این روش از کنترل والدین، بیشتر با وادار کردن جوانان به اطاعت شناخته می‌شود. والدین کنترل گر با کنترل روان فرزندان خودشان، می‌توانند عوارض بسیار بدی را برای فرزند خودشان از جمله از دست دادن محبت، باج گیری‌های عاطفی، بی اعتبار کردن احساسات و … به وجود آورند. 

2. کنترل بیش از حد

برخی از والدین کنترل گر با سبک کنترل بیش از حد، بچه‌های خود را کنترل می‌دهد. در این سبک، والدین فرزندان خود را تحت تاثیر میزان زیادی عشق، حمایت و محبت قرار می‌گیرند. 

3. کنترل رفتار

یکی دیگر از سبک‌های کنترل گری والدین، کنترل رفتار فرزندان است. کنترل کردن رفتار کودک، باعث کاهش استقلال کودک می‌شود و بر روی رشد عاطفی و اجتماعی او اثر می‌گذارد.

نشانه‌های والدین کنترل گر 

همه والدین دوست دارند که از فرزند خودشان مراقبت کنند و آن‌ها را از اشتباهات رایج دور نگه دارند. اما برخی از والدین، کنترل کردن فرزندان را به صورت غیر ارادی و غیرمعمول انجام می‌دهند و دارای نشانه‌های والدین کنترل گر هستند که عبارتند از:

والدین کنترل گر همیشه در مورد فرزند خود نظر می‌دهند

والدین کنترل گر معمولا به فرزندان خودشان توصیه می‌کنند که چه چیزی بخورند، چه لباسی بپوشند، چه مسیر شغلی بروند. این والدین همیشه در مورد رفتارها و اقدامات فرزند خودشان نظر می‌دهند و سعی می‌کنند که بچه‌های خود را برای داشتن نظری متناسب با نظر خودشان متقاعد کنند. 

شاید داشتن والدین کنترل گر که همیشه روی فرزندان خودشان تسلط دارند در کودکی و نوجوانی، اذیت‌کننده نباشد؛ اما همزمان با رشد فرزند، این رفتارهای والدین می‌توانند برای فرد بزرگسال بسیار مضر و طاقت فرسا باشند. 

والدین کنترل گر همیشه مسئولیت‌های فرزندشان را به او یادآوری می‌کنند

ممکن است فرزندان بزرگ شده باشند و بتوانند درک کنند که چه زمانی نیاز به تمیز کردن اتاق خودشان یا رفتن سراغ درس‌ها و نوشتن تکالیف دارند؛ اما والدین کنترل گر، همیشه سعی می‌کنند که وظایف بچه‌ها را به آن‌ها یادآوری کنند.

این والدین حریم خصوصی برای فرزندان تعیین نمی‌کنند

ممکن است برخی از والدین به دلیل داشتن شخصیت و رفتار سلطه‌جویانه، حریم خصوصی فرزند خودشان را نقض کنند. این والدین ممکن است که فرزندان خود را در اینستاگرام و هر نوع شبکه اجتماعی دیگر زیر نظر بگیرند یا به تماس‌های تلفنی فرزند خودشان پاسخ دهند. 

والدین کنترل گر، معمولا نامهربان و بی توجه‌اند

والدین کنترل گر ممکن است از لحاظ مالی بهترین امکانات را در اختیار فرزندشان قرار دهند. اما این والدین معمولا به علت مشغله‌های فکری و کاری و عدم تمایل به از دست دادن کنترل تربیت کودک خودشان، علاقه‌ای به همدردی کردن با فرزندشان ندارند. 

این والدین به طور کامل فرزند خودشان را کنترل می‌کنند

والدین کنترل گر همیشه سعی می‌کنند که علایق فرزند خودشان را نادیده بگیرند و آن کاری را انجام دهند که خودشان دوست دارند. به طور مثال، والدینی که شما را برای خوردن غذایی که دوست ندارید اجبار می‌کنند، احتمالا در گروه والدین کنترل گر قرار می‌گیرند. 

والدین کنترل گر باعث احساس دِین در فرزندان می‌شوند

والدین کنترل گر همیشه به فرزند خودشان یادآوری می‌کنند که برای او چه کارهایی انجام داده‌اند. با این کار فرزندان خود را مجبور می‌کنند که برای دینی که بر گردنشان دارند، همان کاری را انجام دهند که خودشان دوست دارند. 

والدین کنترل گر، در گذشته کنترل شده‌اند 

معمولا والدینی که در حال حاضر به عنوان یک والدین کنترل کننده شناخته می‌شوند، در قدیم توسط پدر و یا اعضای خانواده و نزدیکان خودشان کنترل می‌شدند. 

این والدین برای مهربانی و محبت خودشان شرط می‌گذارند 

والدین کنترل گر معمولا برای عشق و محبت خودشان شرط می‌گذارند. مثلا اگر فرزندشان کاری که می‌خواهند را انجام ندهد، او را تهدید و تنبیه می‌کنند. 

والدین کنترل گر، خیلی زود عصبانی می‌شوند

وقتی کاری که والدین کنترل گر می‌خواهد، انجام نمی‌شود، آن‌ها خیلی زود عصبانی می‌شوند. حتی این والدین ادعا می‌کنند که عدم پیروی از دستورات آن‌ها باعث آسیب روحی خودشان شده است. 

این والدین خطای فرزند خودشان را بزرگ می‌کنند

والدین کنترل گر از کوچک‌ترین اشتباه فرزند خودشان ناامید می‌شوند. این والدین همیشه اشتباهات فرزند خود را به او یادآوری می‌کنند تا بتوانند فرزند خودشان را متقاعد کنند که هر چیزی اتفاق افتاده، به دلیل عدم گوش دادن به حرف‌های آن‌ها بوده است. 

روش‌های کنترل گری والدین 

بسته به اینکه والدین کنترل گر، از چه روشی برای کنترل کودک و فرزند خودشان استفاده می‌کنند، ممکن است فرزندان تجربیات و احساسات متنوعی از کنترل والدین خودشان داشته باشند. به طور کلی، دو روش برای کنترل گری والدین وجود دارند که عبارتند از:

• کنترل بیرونی: 

کنترل بیرونی فرزندان به معنای روش کنترل به صورت آشکار است. روش‌های مختلفی برای کنترل بیرونی فرزندان وجود دارند که عبارتند از فریاد زدن، کتک زدن، تنبیه و تمجید کردن. کنترل بیرونی والدین سبب می‌شود که آن‌ها پرخاشگر و مستبد به نظر برسند. به همین خاطر، معمولا این روش با تربیت خشن همراه است. با موثرترین روش‌های تنبیه کودک آشنا شوید.

• کنترل درونی:

یکی دیگر از روش‌های کنترل گری والدین، کنترل درونی فرزندان است. در این روش، از تکنیک‌های خاصی استفاده می‌شود تا شرایط روحی کودک هدف گرفته شوند. در واقع، والدین سعی می‌کنند که برای به کرسی نشاندن حرف‌های خودشان، احساس شرم و گناه در فرزند خودشان ایجاد کنند.

نحوه رفتار با والدین کنترل گر 

شاید شما به عنوان یک فرزند والدین کنترل گر، نیاز داشته باشید که با برخورد مناسب با والدین خودتان، از رفتارهای مستبدانه آن‌ها جلوگیری کنید. به طور کلی، یادگیری نحوه برخورد با والدین مستبد و کنترل گر، نیاز به زمان، صبر و پشتکار زیادی دارد. شما باید اهداف مختلفی را برای رسیدن به نتیجه دنبال کنید و مدام به خودتان یادآوری کنید که چرا از روش‌های مناسب برای برخورد با والدین کنترل گر استفاده می‌کنید. در ادامه مقاله 7 رویکرد مثبت برای برخورد با والدین کنترل گر را ذکر می‌کنیم. 

1. کنترل گری والدین را بپذیرید

بسیار مهم است که شما بدانید که والدین کنترل گر به سختی تغییر می‌کنند و این والدین یک سری رفتارهایی دارند که شاید برای شما خوشایند نباشند. شما قدرت زیادی برای اینکه والدین خود را مجبور کنید تا روش تربیتی خودشان را تغییر دهند، ندارید؛ اما می‌توانید احساسات، محدودیت‌ها و ارتباط‌های خودتان را کنترل کنید. پس روی چیزهایی که روی آن‌ها کنترل دارید، تمرکز کنید. 

2. برای خودتان مرز مشخص کنید

ایجاد مرز خوب است، چرا که به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید برخی از اقدامات که به نفع رفاه عاطفی شما نیستند را تحمل نکنید! همچنین، با کمک ایجاد مرزها می‌توان به والدین آموزش داد که چه چیزهایی برای شما قابل قبول و چه چیزهایی برای شما غیرقابل قبول هستند. 

3. با دیگران درد و دل کنید

ممکن است در حین رفتار با والدین کنترل گر، احساس انزوا و ناراحتی کنید. در این زمان صحبت کردن با یک دوست و یا فرد مورد اعتماد به شما کمک می‌کند تا احساس انزوا و تنهایی خود را کنار بگذارید و بتوانید قوی‌تر در این مسیر قدم بردارید.

4. برای خودتان فضای خصوصی تعیین کنید

والدین کنترل گر ممکن است همیشه سعی در کنترل کردن شما داشته باشند. پس شاید نتوانید در نزدیکی آن‌ها تماس تلفنی داشته باشید و یا به چت‌های خودتان پاسخ دهید. پس سعی کنید که یک فضای خصوصی در اتاق خواب خودتان ایجاد کنید تا بتوانید احساسات خودتان را بدون نیاز به کنترل والدین، بروز دهید. 

5. خودتان را شاد نگه دارید 

ممکن است همزمان با برخورد با والدین کنترل گر خسته شوید و نیاز داشته باشید که کمی‌در این مورد استراحت کنید. برای خودتان تفریح و زمان استراحت در نظر بگیرید تا بتوانید در این راه ثابت قدم‌تر باشید. 

6. به سلامت عاطفی خودتان توجه داشته باشید

به سلامت عاطفی خودتان توجه زیادی داشته باشید و سعی کنید که اعتماد به نفس و عزت نفس خودتان را افزایش دهید. با این کار می‌توانید به خودتان اطمینان دهید که تصمیمات خوبی می‌گیرید. 

7. توضیح‌دهنده نباشید

شما مجبور و موظف نیستید که همه چیز را به پدر و مادر خودتان توضیح دهید. برای جلوگیری از هرگونه پرخاشگری و انتقادهای ناخوشایند، بهتر است که برخی از چیزها را توضیح ندهید. با این کار هم حریم خصوصی برای خودتان دارید و هم می‌توانید ارتباط بهتری با والدین خودتان داشته باشید. 

آسیب‌هایی که والدین کنترل گر به فرزندان خود وارد می‌کنند 

والدین کنترل گر ممکن است به دلیل کنترل بیش از حد فرزند خودشان، باعث کاهش احساس رفاه کودک شوند و یا تمایل به زندگی خانوادگی را در او کاهش دهند. همچنین، این والدین ممکن است با کنترل کردن بیش از حد فرزند خودشان، تاثیر بدی روی روان او بگذارند و از تصمیم‌گیری درست، حل مسئله توسط کودک و … جلوگیری کنند. با راه های تقویت مهارت تصمیم گیری در کودکان آشنا شوید.

از جمله عوارض کنترل گری بیش از حد والدین، عبارتند از: 

• وابستگی بیش از حد
• نافرمانی
• بزهکاری
• علائم اضطراب
• علائم افسردگی
• احساس ناامنی‌های عاطفی
• داشتن ادراک منفی از خود
• اعتماد به نفس پایین
• بی نظمی‌عاطفی
• عدم امکان درک احساسات درونی

چطور پدر و مادر کنترل‌گری نباشیم؟ 

اگر بخواهیم صادق باشیم، باید بگوییم که هیچ مزیتی برای والدین کنترل گر بودن، وجود ندارد. اگر شما یک مادر کنترل گر هستید، باید بدانید که با این رفتار شما، احتمالا فرزندتان از شما دوری می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که فرزندان کارهای مهم خودشان را به والدین توضیح ندهند تا احساس استقلال بیشتری کنند. به همین خاطر، روابط خانوادگی میان والدین کنترل گر و فرزندان بسیار کاهش پیدا می‌کنند، مگر اینکه تغییراتی در رفتار والدین کنترل‌کننده کودکان ایجاد شوند. 

اما برای اینکه بتوانید پدر و مادر کنترل گری نباشید، باید بدانید که چه چیزی باعث می‌شود شما به یک والدین کنترل گر تبدیل شوید؟ واقعیت این است که‌ترس عامل اصلی به وجود آمدن این رفتار است. بسیاری از والدین به دلیل اینکه می‌ترسند فرزندشان اشتباه کند، آسیب ببیند و یا مشکلی برای او پیش بیاید، رفتار کنترل گری دارند. 

بنابراین، باید اول از همه بتوانید‌ ترس خود را کنترل کنید. اگر احساس می‌کنید قادر به کنترل کردن ‌ترس خودتان نیستید، می‌توانید با یک روانشناس صحبت کنید. والدین کنترل گر باید بتوانند‌ترس‌های خودشان را شناسایی کنند و سپس آن‌ها را با کمک روش‌های مناسب، مهار کنند. 

سخنی با پدر و مادران کنترل گر

اگر در گذشته، والدین شما، شما را کنترل می‌کردند؛ نیازی نیست که این چرخه نسل به نسل منتقل شود. از همین حالا، کنترل گری والدین را قطع کنید تا در آینده نیز فرزندان شما این روش را برای تربیت فرزند خودشان در نظر نگیرند. ما باید به عنوان والدین به فرزند خودمان یاد دهیم که چگونه دیگران را دوست داشته باشند و به خودشان اعتماد کنند. اگر رفتار کنترل گری والدین اصلاح نشود، ممکن است که در آینده رابطه میان فرزند و مادر و پدر دچار مشکلات زیادی شود. 

بسیاری از پدر و مادرها، بر این باورند که کنترل گری ندارند و همین موضوع باعث می‌شود که این رفتار خودشان را به اشتباه ادامه دهند. اما اگر با خواندن این مقاله متوجه شدید که شما هم دارای رفتار کنترل گرانه هستید، از همین حالا سعی کنید که این رفتارها را کنار بگذارید. انتخاب کنید که دوست دارید فرزند شما به شما علاقه داشته باشد و در بزرگسالی رابطه خوبی با شما برقرار کند یا می‌خواهید در آینده یک مادر و پدر منزوی باشید که فرزندتان هر کاری دوست دارد را انجام می‌دهد!

شما چه نظر و تجربه‌ای از برخورد با والدین کنترل گر داشته‌اید؟ برای ما در مورد نظرات و تجربیات خود در ارتباط با این گونه از والدین بنویسید.

منابع:

parenting

psychologytoday

midlifeismagical