چگونه کودک با ادب تربیت کنیم؟

کسی پیدا می‌شود که از کودکان باادب خوشش نیاید یا دوست نداشته باشد بچه مؤدب داشته باشد؟ با مقاله تربیت کودک با ادب در دانزی همراه باشید تا باهم با روش های علمی آموزش رفتار مؤدبانه به کودکان آشنا شویم.

در دوران جوانی خیلی‌ها دوست دارند با دست‌ و دلبازی، یک‌ تنه در حق همه خوبی بکنند. ولی متأسفانه در این مقطع زندگی، اغلب دست‌ و بال آدم خالی است و چیز زیادی برای شریک شدن با دیگران وجود ندارد. خوشبختانه از لحاظ معنوی اوضاع بهتر است و می‌شود با محبت و ادب، دل دیگران را به دست آورد. البته به‌شرطی‌ که جوان از ادب بهره کافی برده باشد و این‌هم معمولاً به تربیت دوران کودکی او برمی‌گردد.

ویژگی های شاخص کودکان مؤدب

تربیت کودک با ادب مثل هر مهارت دیگری، نیاز به آموزش دارد، ولی این به‌ تنهایی کافی نیست. تشویق و یادآوری و پیگیری هم هست که مسئولیت این کارها را نمی‌شود تنها روی دوش پرستار، مربی و معلم گذاشت. دراین‌میان رسانه‌ها و هم‌سن‌ و سال‌های بچه‌ها هم خیلی اوقات آن‌ها را در معرض رفتارهای نامناسب قرار می‌دهند. در نتیجه ما پدر و مادرها باید خودمان دست‌ به‌ کار شویم و حواسمان به ادب و تربیت دلبندانمان باشد تا خصوصیات پسندیده را در آن‌ها به وجود بیاوریم و حفظ کنیم. 

از میان ویژگی‌های کودکان مؤدب می‌شود به موارد زیر اشاره کرد که خوب است کودک از نهایتاً ده-دوازده سالگی، آن‌ها را در وجودش داشته باشد:

۱. از کلمات مؤدبانه استفاده می‌کنند

همه می‌دانیم که استفاده از «لطفاً»، «متشکرم» و کلمات مشابه‌شان یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های بچه‌های مؤدب است. البته متأسفانه امروزه کمتر این عبارت‌ها را از زبان بچه‌ها می‌شنویم و شاید لازم باشد بیشتر بهشان یادآوری کنیم که از آن‌ها استفاده کنند.

۲. تماس چشمی درست دارند

برای معاشرت با دیگران باید با آن‌ها اصطلاحاً ارتباط گرفت و به‌جز در شرایط خاص، داشتن تماس چشمی حداقل کاری است که می‌شود به این منظور انجام داد. 

۳. غذا را با دهان باز نمی‌جوند

هیچ‌کس خوشش نمی‌آید شاهد غذا خوردن دیگران با دهان بازمانده باشد. باز نگه‌داشتن دهان موقع جویدن همچنین احتمال به بیرون پرتاب شدن تکه‌های غذا را بالا می‌برد که خب، اصلاً صحنه جالبی نیست.

۴. وسط حرف دیگران نمی‌پرند

بچه‌های باادب صبر و شکیبایی دارند و حرف دیگران را قطع نمی‌کنند؛ مگر در شرایط خاص و اورژانسی.

۵. پای سفره غذا با موبایل کلنجار نمی‌روند

مسلماً در سر سفره، کار کردن با موبایل حرکت پسندیده‌ای نیست. ولی خیلی از بچه‌ها و بزرگ‌ترها در زمان صرف غذا با خانواده هم بی‌خیال گوشی نمی‌شوند.

۶. حین صحبت با دیگران، سرشان تویِ موبایل نیست

اینکه کسی در زمان صحبت کردن با دیگری دائماً سرش توی تلفن‌همراهش باشد، خواه‌ ناخواه مخاطب را به این نتیجه می‌رساند که شاید اهمیتی برای او ندارد.

۷. آرام و متین غذا می‌خورند

جویدن لقمه‌ها با سر و صدا به‌خودی‌ خود زننده است؛ چه برسد به آنکه خیلی اوقات این عادت ناپسند به زینتِ با دهان باز جویدن هم آراسته می‌شود!

۸. از عذرخواهی کردن فرار نمی‌کنند

بچه‌‌های مؤدب‌ عارشان نمی‌آید که بابت اشتباه یا خطایشان از دیگران معذرت بخواهند.

۹. برای مدتی کوتاه می‌توانند آرام و ساکت بنشینند

ساکت بودن، به‌ویژه بر سر سفره و در فضاهای عمومی (اتوبوس، مترو، سالن انتظار و…)، جزو رفتارهایی است که از کودکان و نوجوانان با ادب انتظار می‌رود.

۱۰. نوبت را رعایت می‌کنند

حتما کسانی را که اصلاً حاضر نیستند منتظر رسیدن نوبتشان بمانند دیده‌اید؛ کسانی که گویا خونشان از دیگران رنگین‌تر است. واضح است که این رفتار چقدر خودخواهانه و از ادب به دور است.

۱۱. خسیس نیستند

بچه‌ها نباید همه‌چیز را فقط برای خودشان بخواهند، بلکه لازم است با مفهوم تعادل و قناعت آشنا شوند تا هم خودشان راحت‌تر باشند و هم دیگران به‌خاطر خساست از آن‌ها فراری نشوند. بچه‌ها باید از سنین پایین یاد بگیرند وقتی که لازم است، دارایی‌ها و وسایلشان را با دیگران شریک بشوند.

۱۲. به دوستان و آشنایان بی‌محلی نمی‌کنند

نمی‌دانیم چه کاری است که گاهی، زمانی که آشنایی را در خیابان می‌بینیم، به روی خودمان نمی‌آوریم. جالب آنکه احتمالا طرف مقابل هم دارد همین کار را می‌کند! اما هرطور که نگاه کنیم، این واقعاً حرکت قشنگی نیست و ممکن است کار به جاهای باریک بکشد و کدورت پیش بیاید.

۱۳. تندتند غذا نمی‌خورند

تندتند و دولپی غذا خوردن هم نمای زیبنده‌ای ندارد و هم شان آدم را پایین می‌آورد. این کار علاوه بر مؤدبانه نبودن، برای سلامت آدم هم خوب نیست.

۱۴. ملاحظه دیگران را می‌کنند

بچه‌های باادب برای دیگران جای کافی می‌گذارند و به‌ویژه در مکان‌های عمومی، ملاحظه دیگران را می‌کنند.

راهکارهایی برای آموزش رفتار مودبانه به کودکان در هر سن

حالا چطور می‌توانیم رفتار مؤدبانه را به فرزندمان یاد بدهیم؟ راهکارهایی که در ادامه آورده‌ایم و بر حسب بازه سنی تفکیک شده‌اند، در راه تربیت کودک مؤدب به کارتان خواهند آمد:

از ۱ تا ۲ سالگی: آموزش «کلمات جادویی»

بچه‌ها در این سن‌ و سال خیلی کنجکاو هستند و کار خودشان را می‌کنند. برای همین، برای یاد دادن آداب نشستن سر سفره، استفاده از قاشق و چنگال و گفتن کلمات مؤدبانه، باید صبر و حوصله زیادی به خرج بدهید. راهکارهای پیشنهادی ما این‌ها هستند:

• با تشکیل جمعی از عروسک‌ها یا حیوانات پلاشی فرزندتان می‌توانید نشستن سر میز یا سفره را برای او شبیه‌سازی کنید و کلمات به قول خارجی‌ها «جادویی» را به او یاد بدهید؛ یعنی کلمه‌ها و جملاتی مثل: «لطفاً»، «ممنون»، «مرسی»، «متشکرم»، «دستت درد نکنه» و «خواهش می‌کنم».
• دلبندتان را تشویق کنید بعد از حرکاتی مثل آروغ زدن یا شیطنت‌های بیجا، با عباراتی مانند «ببخشید» و «معذرت می‌خوام» از دیگران عذرخواهی کند. فقط مراقب باشید که بابت آروغ زدن و شلوغ‌کاری سر سفره، به او زیاد سخت نگیرید؛ چون هنوز خیلی کوچک است. یادگیری آداب سر سفره نشستن، زمان می‌برد.
• از او بخواهید زمانی که کاسه یا فنجانش خالی شد، آن را به شما بدهد. این مقدمه‌ای برای آموزش جمع کردن سفره است. او حتی می‌تواند در مورد آوردن و بردنِ دستمال و ظروف مخصوص کودک هم به شما کمک کند.

از ۳ تا ۶ سالگی: همبازی خوب بودن

دوره پیش‌دبستانی و سال‌های آغازین مدرسه به بچه‌ها کمک می‌کند تا معاشرت با معلم‌ها و بچه‌های هم‌سن‌ و سالشان را خوب یاد بگیرند و رفتار مناسب را تمرین کنند. در این‌ بین اسباب‌بازی‌ها و بازی‌ها هم آن‌ها را با اصول شراکت و رعایت نوبت آشنا می‌کنند. شما هم سعی کنید این رفتارها را در کودک تقویت کنید:

• شریکی بازی کردن، به اشتراک گذاشتن اسباب‌بازی‌ها با دیگران، بازی نوبتی و بازی جوانمردانه با بچه‌های دیگر
• دوری از برخورد فیزیکی و توهین کردن
• جمع کردن اسباب‌بازی‌ها، کتاب‌ها و همین‌طور لباس‌های کثیف خود
• کمک به شما در پهن کردن و جمع کردن سفره؛ البته چیزهای خطرناک را در دسترس او نگذارید.
• خداحافظی و تشکر کردن از دوستانش، زمانی که خانه یا مهمانی آن‌ها را ترک می‌کند.

از ۳ تا ۶ سالگی: رعایت نوبت در صحبت

در مدرسه به بچه‌ها یاد می‌دهند که قبل از صحبت کردن دستشان را بالا ببرند و اجازه بگیرند. در خانه معمولاً چنین رسمی وجود ندارد، ولی با این ترفندها می‌توانیم مانع آن شویم که کودک وسط حرف دیگران بپرد:

• به‌عنوان پدر یا مادر روی مهارت گوش کردن خودتان کار کنید تا فرزندتان از شما الگو بگیرد.
• از او بخواهید که اگر خواست وسط صحبت کسی چیزی بگوید، ضمن نگاه کردن به چشم‌های او و گوش دادن به حرف‌هایش، با گفتن یک «ببخشید» اجازه بگیرد.

از ۳ تا ۶ سالگی: معرفی و آشنایی

این یکی کمی بَدقِلِق است؛ مخصوصاً اگر فرزندتان از غریبه‌ها خجالت می‌کشد. بااین‌حال اینکه بچه بتواند از سنِ پایین خودش را به دیگران معرفی کند، توانایی تحسین‌برانگیزی است که در دوست‌یابی هم به کارش خواهد آمد. اما توصیه‌ها:

• در خانه، دست‌دادن و معرفی کردن را با او تمرین کنید. او می‌تواند خودش را با جمله‌ای مثل «سلام. من … هستم» به خواهر-برادرش یا حتی عروسک‌هایش معرفی کند.
• به‌مرور آداب معارفه بیشتری را به او آموزش بدهید؛ مثلا اینکه دیگران را با لفظ «آقا» یا «خانم» صدا بزند یا وقتی بزرگ‌ترهای فامیل می‌خواهند او را ببوسند یا در آغوش بگیرند، خوب رفتار کند.

از ۷ تا ۱۰ سالگی: قدردان بودن

از این سن می‌توانید بیشتر روی مهارت تشکر کردن کار کنید. بگذارید کودک با نوشتن کارت تشکر، از کسانی که به او هدیه داده‌اند سپاسگزاری کند؛ به این شکل:

• از دلبندتان بخواهید فهرستی از کسانی که به مهمانی جشن‌تولدش آمده‌اند، به او عیدی داده‌اند یا لطفی در حقش کرده‌اند تهیه کند.
• کارت سپاسگزاری بخرید یا خودتان با کمک فرزندتان در خانه درست کنید تا برای افراد بالا پیام تشکر بنویسد.

از ۷ تا ۱۰ سالگی: داشتن اخلاق ورزشکاری

بازی و ورزش به فرزندتان کمک می‌کند تا رعایت قوانین را یاد بگیرد و با خواهر-برادر و هم‌سن‌ و سال‌هایش تعامل درستی داشته باشد. فقط مراقب این موارد باشید:

• اگر فرزندتان با بچه‌های کوچک‌تر بازی می‌کند، حواستان باشد که درست و عادلانه بازی کند و بگذارد که آن بچه‌ها هم فرصت داشته باشند تا خودی نشان دهند.
• درباره اصول بازی جوانمردانه، کار گروهی و کمک گرفتن از مربی با او صحبت کنید. 
• رشته ورزشی مناسبی پیدا کنید تا فرزندتان بیرون از مدرسه به آن بپردازد و اخلاق ورزشکاریش تقویت شود. به‌ویژه ورزش‌های رزمی در آموزش رفتار مؤدبانه به کودکان می‌توانند خیلی کارا باشند.

از ۷ تا ۱۰ سالگی: احترام گذاشتن به حریم و دارایی‌های دیگران

بچه‌ها در هر سنی که باشند، کنجکاو هستند. با توجه به این نکات، مراقب باشید که فرزندتان حد و مرزها را رعایت کند:

• قوانینی را که در خانه برای حریم شخصی، مالکیت و فضای اختصاصی هرکس گذاشته‌اید، با او مرور کنید. به او بگویید که همیشه باید قبل از آنکه به وسایل دیگران، از جمله اعضای خانواده و دوستان، دست بزند یا با آن‌ها تماس فیزیکی برقرار کند، از آن‌ها اجازه بگیرد.
• با گذاشتن اقلام تزئینی روی در اتاق‌ها و کارهای این چنینی، روی اهمیت فضای شخصی هرکدام از اعضای خانواده تأکید کنید. از فرزندتان بخواهید قبل از وارد شدن به اتاق دیگران، در بزند.

از ۱۱ تا ۱۳ سالگی: آداب مهمانی رفتن

زمان آن است که دلبندتان با آداب مهمانی رفتن بیشتر آشنا شود. از او بخواهید که قوانین خانه میزبان را رعایت کنند؛ حتی اگر با مقررات خانه شما فرق داشته باشند. این موارد را هم به او گوشزد کنید:

• به پدر یا مادر میزبان بگو که چه ساعتی باید خانه باشی. از مهمان‌نوازیشان سوءاستفاده نکنی!
• حواست حسابی به آداب سر سفره نشستن باشد.
• خوب گوش بده و درست و محترمانه صحبت کن. تماس چشمی یادت نرود. جلوی بددهنی یا رفتارهای بی‌ادبانه کوتاه نیا.
• قبل از ترک آنجا، در جمع کردن سفره و وسایل کمک کن و پیش از خداحافظی، از خانواده میزبان تشکر کن.

از ۱۴ تا ۱۸ سالگی: احترام گذاشتن به والدین و سایر بزرگ‌تر

شاید در دوران نوجوانی فرزندتان، از میزان احترام او نسبت به شما و بقیه بزرگ‌ترها کم شده باشد، اما اجازه ندهید که به شما بی‌ادبی یا بددهانی بکند. توجه به اخلاقیات و حفظ اخلاق خوب در این مقطع سنی، او را برای زندگی بهتر در دوران بزرگسالی آماده می‌کند. توصیه می‌کنیم که:

• به حرف‌های دلبندتان گوش بدهید و انتظار داشته باشید که او هم در عوض به حرف‌هایتان توجه کند.
• به او گوشزد کنید که وقت‌شناس بودن و به‌موقع سر قرار رسیدن نشانه احترام است.
• او را تشویق کنید که در مواقع لازم، به افراد مسن کمک کند و اگر می‌تواند برای امور اینچنینی داوطلب شود؛ کاری که برای آشنایی با افراد مختلف و یاد گرفتن راه‌ و رسم زندگی برایش مفید خواهد بود.
• به فرزندتان فرصت کافی بدهید تا در خلوت خودش باشد و از سرگرمی‌ها و رسانه‌های جدید استفاده کند؛ مثلاً با موبایل کلنجار برود و آهنگ گوش بدهد. ولی در عین‌ حال از او بخواهید زمانی که با او صحبت می‌کنید یا باهم غذا می‌خورید، شش‌ دانگ حواسش به شما باشد. بیشتر نوجوان‌ها بیش‌ازحد در رسانه و تکنولوژی غرق می‌شوند؛ پس با گذاشتن قوانین مناسب سعی کنید که او جانب تعادل را رعایت کند.

در کنار این راهکارها، نکات دیگری هم هستند که البته برحسب سن تفکیک نشده‌اند و حالت کلی دارند. ادامه مقاله را به این نکات اختصاص داده‌ایم.

چه آدابی را باید به فرزندم یاد بدهم؟

برای تربیت کودک با ادب و اینکه آداب مختلف را به فرزندانمان بیاموزیم، باید اول ببینیم که اصلاً چه چیزهایی را می‌خواهیم آموزش بدهیم. مسلماً هر خانواده‌ای معیارهای خودش را در این‌ زمینه دارد؛ مثلاً در احوالپرسی از بزرگ‌ترها رسوم گوناگون و بعضا متناقضی در میان اقوام مختلف داریم. اما مسائلی هستند که بیشتر خانواده‌ها با آن‌ها موافق هستند؛ مثل رفتار مؤدبانه و احترام گذاشتن به دیگران. این‌ها شامل همان استفاده از کلمات جادویی، رعایت آداب سر سفره، اجازه گرفتن، معذرت‌خواهی و موارد دیگری می‌شود که درباره‌شان صحبت کردیم. گوش دادن به نوای وجدان، حفظ آرامش در مشاجرات و رعایت انصاف در اختلافات هم از نمونه‌های دیگر رفتار مؤدبانه هستند.

بعد از آنکه فهرستی از ویژگی‌ها و رفتارهای مودبانه موردنظرمان تهیه کردیم، می‌توانیم آموزش آن‌ها به کودک را شروع کنیم. در اینجا باید برای او مشخص کنیم که انتظار داریم چه کارهایی را انجام بدهد و از چه کارهایی دوری کند.

شاید برای ما بزرگ‌ترها کاملاً بدیهی باشد که چرا باید در زمان صحبت با دیگران به چشم آن‌ها نگاه کنیم و حواسمان پیش آن‌ها باشد؛ همین‌طور در مورد زشتی غذا خوردن با دهان باز. اما بچه‌ها ممکن است این چیزها را ندانند یا علت زشتی آن‌ها را درک نکنند؛ مگر آنکه به‌طور صریح درباره این مسائل با آن‌ها صحبت کنیم. البته قرار نیست آن‌ها را ازاین‌بابت شرمنده کنیم؛ فقط باید به‌شان بگوییم که دقیقاً چه انتظاری ازشان داریم.

اگر کودک استدلال ما را درباره مسئله‌ای درک کند، به احتمال زیاد آن را رعایت خواهد کرد و لازم نیست که حتماً با آن مسئله موافق باشد. مثلا ما غذا را با دهان باز نمی‌جویم، چون دیدن این صحنه برای دیگران آزار دهنده است. یا آنکه با کفش وارد خانه نمی‌شویم، به‌خاطر آنکه کف منزل کثیف و آلوده می‌شود.

هماهنگی انتظارات و بازه سنی

نکته دیگر در تربیت کودک مؤدب هماهنگ بودن سطح انتظارات با سن‌وسال کودک و مرحله رشد او است. مثلا کودک کم‌سن‌ و سال شاید تنها برای چند دقیقه بتواند آرام و مؤدب یک جا بنشیند، ولی معمولا یک نوجوان زمان خیلی بیشتری را می‌تواند در این وضعیت سر کند.

خیلی اوقات اگر تمرکزمان را روی یک بخش از آداب معاشرت بگذاریم و مدتی بعد به سراغ بخش‌های دیگر برویم، نتیجه بهتری به دست می‌آوریم. به‌طور مثال، می‌توانیم روی آداب پشت میز نشستن تمرکز کنیم و برای مدتی، آموزش‌های دیگر را به حداقل برسانیم. اگر یک‌باره حجم زیادی از ادب‌آموزی را سر کودک بی‌نوا خالی کنیم، ممکن است او را فراری بدهیم. همچنین در اصول تربیت کودک مؤدب توصیه می‌شود که به‌صورت دوره‌ای، آدابی را که قبلا به کودک یاد داده‌ایم مرور کنیم تا مطمئن شویم که راه‌ و رسم استفاده از آن‌ها را به خاطر دارد. 

الگوی خوب بودن

به الگو بودنِ والدین، اشاره کوتاهی داشتیم. اگر در رفتار خودتان، ادب را رعایت می‌کنید، به احتمال زیاد همین الان هم زمینه برای مؤدب بار آمدن فرزندتان آماده است. درواقع یکی از بهترین راه‌ها برای شکل دادن به رفتار بچه‌ها و آموزش مهارت‌های جدید به آن‌ها همین است که خودمان در آن موارد الگوی خوبی برایشان باشیم و اگر هم نیستیم خودمان را ارتقا بدهیم. زمانی که فرزندتان ببیند شما محترمانه با دیگران صحبت می‌کنید، ملاحظه‌کار هستید و به قوانین احترام می‌گذارید، بعید است که پا جای پای شما نگذارد. چه مشغول نوشتن متن تشکر باشید، چه در صف عابربانک و چه در حال صحبت با یکی از دوستانتان، بچه‌ها چشم‌شان به رفتار شما است. اصلاً می‌توانید از همین فرصت‌ها برای آموزش کودک بهره ببرید؛ مثلاً از او در نوشتن یادداشت تشکر کمک بگیرید.

ضمناً مراقب باشید که در زمان تحت فشار بودن، عصبانیت و سرخوردگی، چه برخوردی از شما سر می‌زند. از داد و بیداد کردن و صحبت توهین‌آمیز دوری کنید. اگر هم از کوره دررفتید، اشکالی ندارد. بعد از آرام شدن، عذرخواهی کنید. اتفاقاً با این کار دارید به فرزندتان درس مهمی می‌دهید.

تعریف و تمجید

یکی از راه‌های ترغیب بچه‌ها و بزرگ‌ترها به انجام کارهای مثبت، تعریف‌ و تمجید است. فرزندتان طبیعتاً دوست دارد که شما را از خودش راضی نگه‌دارد. هرچه او را به‌خاطر رفتار مؤدبانه‌ای بیشتر مورد تمجید قرار بدهید، احتمال بیشتری دارد که آن رفتار در وجود او ریشه بدواند. پس از این ویژگی استفاده کنید. مثلا بچه‌های کم‌ سن‌ و سال را می‌شود این‌طوری مورد ستایش قرار داد: «آفرین به تو که یادت بود از فلانی تشکر کنی.» بچه‌های بزرگ‌تر را هم به‌خاطر نیاوردن موبایل سر میز غذا، معرفی محترمانه ما به دوست جدیدش و… می‌توانیم مورد تفقد قرار بدهیم. البته بعضی بچه‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که خجالتی هستند یا اضطراب اجتماعی دارند، ممکن است از تعریف‌ و تمجیدهای پر و پیمان خجالت بکشند و آفرین گفتن‌های ساده را ترجیح بدهند. ضمنا شما می‌توانید از «تلاش» فرزندتان برای رفتار مؤدبانه هم قدردانی کنید.

تمرین

در کنار این راهکارها، اهمیت تمرین کردن را هم در تربیت کودک با ادب مد نظر داشته باشید. تا جایی که می‌توانید و صلاح است، به فرزندتان برای تمرین این مهارت‌ها فرصت بدهید. می‌توانید با نقش بازی کردن با دلبندتان، موقعیت‌های مختلف را در فضایی امن باهم امتحان کنید. این کار به‌ویژه برای زمانی که فرزندتان دارد وارد محیط تازه‌ای، مثل مدرسه، می‌شود و با چهره‌های جدیدی آشنا می‌شود مفید است و آمادگی او را بالا می‌برد. مهمانی جشن‌تولد هم نمونه دیگری است که با بازی نقش‌آفرینی می‌شود مؤدب بودن در آن را تمرین کرد. 

بازی پیشنهادی دیگر «چکار می‌کردی اگه…» است که آن هم برای تمرین موقعیت‌های معمول و خاص به درد می‌خورد. مثلاً از او بپرسید اگر هدیه دوتا از دوستانش که به تولد او آمده‌اند تصادفاً یکی باشد، چکار می‌کند. سپس جواب او را باهم بررسی کنید و کمکش کنید که بهترین برخورد را در چنین موقعیتی داشته باشد.

اما اگر کودک ادب و تربیت را کنار گذاشت چکار باید بکنیم؟

با بچه بی ادب چه کنیم؟ خب، مثل یادگیری هر مهارت دیگری، یاد گرفتن آداب هم زمان می‌برد. پس انتظار اشتباه، لغزش و حتی مقاومت کردن در برابر این آموزش‌ها را از سوی کودک داشته باشید. بچه‌ها ذاتاً تمایل دارند که حدومرزهای بزرگ‌ترها را محک بزنند تا ببینند اصلا نیازی هست که قوانین آن‌ها را رعایت کنند یا نه. قاطعیت داشتن و تعیین پیامد/عواقب (درصورت‌نیاز) به کودک نشان می‌دهد که شما دراین‌زمینه با او سر شوخی ندارید. از طرفی شاید هم لازم باشد که صرفاً حجم تمرین و یادآوری را بالا ببرید و اصلاً پای زورآزمایی در میان نباشد.

اگر دلبندتان برخورد مؤدبانه‌ای را فراموش کرد، از سرزنش کردن او و نصیحت کردنش خودداری کنید. درعوض دلیل نادرست بودن رفتارش را برایش توضیح دهید و بگویید که به‌جایش چکار باید بکند. مثلًا اگر او فراموش کرده که به پدربزرگ و مادربزرگ سلام کند یا قبل از برداشتن خوراکی از آن‌ها اجازه بگیرد، همین را به او یادآوری کنید. این کار به او فرصتی برای اصلاح اوضاع می‌دهد و همین‌طور فرصتی برای تمرین در شرایط واقعی است. این احتمال هم هست که شاید این رفتار تنها از روی فراموشی بوده و کودک به حمایت بیشتری برای مسلط شدن بر آن نیاز داشته باشد.

در نظر گرفتن عواقب

اگر یادآوری انتظاراتتان به کودک فایده‌ای ندارد، شاید لازم باشد از پیامدها استفاده کنید. پیامد باید تا جای ممکن با رفتار موردنظرتان ارتباط منطقی داشته باشد؛ مثلاً اگر کودک با دوستش دعوایش شده، می‌شود مهمانی را تمام کرد. یا اگر فرزندان سر سفره مدام با موبایلش کار می‌کند، می‌توان گوشی را از او گرفت.

کاری کنید که برای فرزندتان واضح باشد که درصورت بی‌ادبی چه عواقبی در انتظارش خواهد بود. سپس تأکید کنید که نادیده گرفتن آداب قابل‌ قبول نیست. ممکن است او بخواهد اراده شما را آزمایش کند، اما در نهایت با تمرین و اعمال پیامدها می‌شود به او کمک کرد که رفتارش را اصلاح کند و مؤدب‌تر باشد.

این مقاله هم به آخر رسید، الان نوبت شماست که به ما بگویید چه نظر و یا تجربه‌ای درباره‌ی تربیت کودک با ادب دارید، مشتاق خواندن نظرات شما هستیم. اگر این مقاله را مفید یافتید لطفاً آن را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستان‌تان به اشتراک بگذارید.

منبع:

parentingsquad

familyeducation

verywellfamily