موثرترین و نادرست‌ترین روش‌های تنبیه کودکان

پدران و مادران نسل جدید حساسیت‌های ویژه‌ای در مورد تربیت بچه‌هایشان دارند به همین علت چگونگی تنبیه کودک به شیوه‌ی صحیح که پیامد منفی در بر نداشته باشد برای آنها مهم است، در دانزی به این موضوع پرداخته‌ایم.

تنبیه کودک چه تاثیری در زندگی او دارد و چه جایگزین‌هایی برای تنبیه او وجود دارد؟

نقش تنبیه کودک در تربیت او

شنیده‌اید که می‌گویند: «تنبیه جای خودش، تشویق جای خودش»؟ شاید به‌عنوان پدر و مادر دلتان نیاید به تنبیه دلبندتان فکر کنید، ولی به‌هرحال این هم یکی از ابزار تربیتی است؛ ضمن آنکه منظورمان ابدا تنبیه بدنی نیست. توصیه می‌کنیم این مطلب را بخوانید تا ببینید که تنبیه چه نقشی در تربیت بچه‌ها دارد.

روش‌های نادرست تنبیه کودک

بچه‌ها تا حدی دمدمی‌مزاج هستند و سریع حالشان از این‌رو به آن‌رو می‌شود. ممکن است از مورد کوچکی خوشحال شوند و لحظاتی بعد بدون دلیل مشخصی کج‌خلقی کنند. زمانی که اعصاب کودک به‌هم ریخته است، بهتر است که شما دیگر نمک روی زخمش نپاشید و سعی نکنید با تنبیه کردن او تربیتش کنید. پدر و مادر هیچ‌وقت نباید از روش‌های خشن برای یاد دادن رفتار درست به کودک استفاده کنند. کسی منکر اهمیت تربیت کردن بچه‌ها در سن رشدشان نیست، اما نه به هر قیمتی.

در ادامه بعضی از روش‌های نادرست تنبیه کودک را برایتان ذکر کرده‌ایم:

۱. فریاد زدن سر بچه

با داد زدن سر بچه مشکلی حل نمی‌شود. وقتی که سر او فریاد می‌کشید، ممکن است فرزندتان سردرگم شود و متوجه نشود که از او چه می‌خواهید یا چه انتظاری دارید؛ صرفا ممکن است بترسد و شرمنده شود. به‌جای آن سعی کنید با صحبت مودبانه، اشتباهش را به او گوشزد کنید و کمک کنید اصلاحش کند.

۲. باج‌گیری عاطفی

با مفهوم باج‌گیری که آشناییم؛ وقتی که فردی از شخص دیگری اصطلاحا «آتو» داشته باشد، ممکن است درعوض نگه‌داشتن رازش، از او باج بگیرد. باج‌گیری عاطفی اما به سوءاستفاده از ویژگی‌های شخصیتی دیگران گفته می‌شود؛ مثلا همسری که با سوءاستفاده از خوش‌قلبی شریک زندگیش، تلاش می‌کند به خواسته خود برسد.

مانند بزرگسال‌ها، باج‌گیری عاطفی از کودک هم حرکت پسندیده‌ای نیست. یکی از عواقبش آن است که می‌تواند اعتماد و باور کودک به والدین را کمرنگ کند.

۳. تحقیر کودک در جمع

زمانی که جلوی اعضای خانواده، دوستان و بستگان به کودک پرخاش کنید یا سرش داد بزنید، او را پیش دیگران خوار و خفیف کرده‌اید. این کار ممکن است به عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس او آسیب بزند.

۴. ایجاد احساس گناه در کودک

گفتن عبارات دردناک برای آنکه کودک به‌خاطر کارهایش احساس گناه کند، ممکن است روی عزت‌نفس کودک اثر منفی بگذارد. شاید با این رفتار، قلب بچه به درد بیاید و او در چرخه معیوب احساس گناه گرفتار شود.

۵. طعنه و کنایه زدن

طعنه زدن روش خوبی برای تربیت کردن بچه‌ها نیست. کوچک‌ترها طعنه و کنایه را درک نمی‌کنند و بچه‌های بزرگ‌تر هم ممکن است عمیقا برنجند. حتی احتمال دارد بچه‌ها آرام‌آرام از شما فاصله بگیرند. این کار می‌تواند روی عزت‌نفس دلبندتان هم اثر منفی بگذارد.

۶. تنبیه بدنی

خشونت فیزیکی، از هر نوعش، علاوه‌بر آنکه می‌تواند آسیب جسمی به کودک بزند، ممکن است روی روح و روان او هم اثر بگذارد. اگر می‌خواهید که فرزندتان در بزرگسالی آدم مهربانی باشد و از دوران کودکیش به‌خوشی یاد کند، سعی کنید برای تربیت او هیچ‌وقت به تنبیه بدنی متوسل نشوید. خشونت فیزیکی معمولا نتیجه خوبی ندارد.

۷. امر و نهی کردن

کودک برده پدر و مادر نیست. بله، طبیعتا ما می‌خواهیم فرزندمان رفتار خوبی داشته باشد، به بزرگ‌ترها احترام بگذارد و… ولی اجبار راهش نیست. با مجبور کردن کودک به انجام کاری، کم‌کم ترس را به وجود او تزریق می‌کنید و ممکن است بینتان فاصله بیفتد. تربیتی که اساسش امر و نهی‌های غیرمنطقی باشد شاید باعث شود فرزندتان احساس خفگی و درماندگی کند. سعی کنید خواسته‌هایتان را به شکلی محبت‌آمیز و دوستانه از کودک بخواهید.

۸. برخورد سرد

برای تنبیه فرزندتان بابت اشتباهاتش، ممکن است برای مدتی برخوردتان با او سرد باشد. اما این روش تربیتی را نباید برای بچه‌های کم‌سن‌وسال به کار ببرید که شدیدا به حمایتِ عاطفیِ والدین وابسته هستند. این برخورد می‌تواند اعتماد خردسالان را از بین ببرد و آن‌ها را از شما دور کند.

۹. تهدید کردن

اینکه فرزندتان را با تهدید به کاری مجبور کنید، هم راه درستی نیست. اگر دائما او را تهدید کنید، ترسی را به جانش می‌اندازید که باعث می‌شود همیشه نگران عواقب کارهایش باشد.

۱۰. بدزبانی و دشنام دادن

دربرابر فرزندتان از به‌کارگیری فحش و کلمات توهین‌آمیز پرهیز کنید. گاهی بدرفتاری کلامی دست‌کمی از تنبیه بدنی ندارد و ممکن است عواقب مشابهی برای کودک داشته باشد. 

موثرترین روش‌های تنبیه کودک

تربیت به زمان و صبر زیادی نیاز دارد. روش‌هایی که در ادامه برایتان نوشته‌ایم می‌تواند کمکتان کند:

۱. حرف و عمل

خوب و بد را با کلام و رفتار پخته و توام با آرامش به کودک یاد دهید. رفتارهایی را که دوست دارید در فرزندتان ببینید، خودتان در عمل نشان دهید و برایش الگو باشید.

۲. حد و مرز تعیین کنید

قوانین واضح و مشخص داشته باشید و دائما تغییرشان ندهید، تا فرزندتان بتواند آن‌ها را رعایت کند. مقررات را طوری برای کودک توضیح دهید که متناسب با سنش باشد.

۳. برای تخطی، عواقب در نظر بگیرید

با حفظ آرامش ولی به شکلی قاطعانه، عواقب رفتار نادرست را برای کودک توضیح دهید. برای مثال، به او بگویید اگر اسباب‌بازی‌هایش را از سر راه جمع نکند، آن‌ها را تا فردا به او نمی‌دهید. قاطع باشید و این‌طور نباشد که بعد از چند دقیقه دلتان بسوزد و اسباب‌بازی‌ها را به او برگردانید. فقط مراقب باشید هیچ‌وقت چیزی را که جزو نیازهای اصلی فرزندتان است، مثل وعده غذایی، از او دریغ نکنید.

۴. به حرف‌های کودک گوش دهید

هرچه از اهمیت گوش دادن بگوییم کم گفته‌ایم. بگذارید فرزندتان صحبت‌هایش را تمام کند و سعی نکنید جمله‌هایش را کامل کنید. در بدخلقی‌های او، به دنبال پیدا کردن الگوهای مشابه باشید؛ مثل زمانی که کودک دچار حسادت می‌شود. به‌جای آنکه تنها پیامد برای بدرفتاری در نظر بگیرید، با کودک دراین‌باره صحبت کنید.

۵. توجه‌تان را از کودک دریغ نکنید

مهم‌ترین ابزاری که برای تربیت موثر در اختیار داریم، توجه است؛ چراکه با آن می‌توانیم رفتار خوب را تشویق و بدرفتاری را تقبیح کنیم. یادتان باشد، همه بچه‌ها محتاج توجه پدر و مادرشان هستند.

۶. رفتار درست را تشویق کنید

همان‌طور که اشتباهات بچه‌ها را به آن‌ها گوشزد می‌کنید، باید وقتی که کار درست را انجام می‌دهند هم تشویقشان کنید. به رفتار درست توجه نشان دهید و به آن اشاره کنید. موفقیت کودک و تلاش‌هایش را تحسین کنید. جزئیات را هم از قلم نیندازید؛ مثلا بگویید: «آفرین! اسباب‌بازی‌هایت را خوب جمع کردی.»

۷. گاهی نباید واکنش نشان دهید

درصورتی‌که رفتار خوب کودک با توجه کافی شما همراه می‌شود و کار خطرناکی از فرزندتان سر نزده، می‌توانید بعضی رفتارهای بدش را نادیده بگیرید. این هم به تکرار نشدن آن رفتار کمک می‌کند و هم می‌تواند پیامدهای طبیعی بدرفتاری‌های کودک را به او نشان دهد. برای مثال، اگر کودک از عمد خوراکی‌هایش را روی زمین می‌ریزد، به ضرر خودش است. اگر اسباب‌بازیش را خراب می‌کند، دیگر نمی‌تواند با آن بازی کند. زیاد طول نمی‌کشد که خودش یاد می‌گیرد این رفتارها را اصلاح کند.

۸. آماده طوفان باشید

برای مواقعی که فرزندتان ممکن است بدخلقی کند آمادگی داشته باشید. او را برای کارهای پیش رو آماده کنید و انتظارات خود را برایش توضیح دهید.

۹. چرخه بدرفتاری را قطع کنید

گاهی بچه‌ها به‌خاطر آنکه حوصله‌شان سر رفته یا نمی‌دانند چکار باید بکنند، به بدخلقی رو می‌آورند. در این مواقع سعی کنید فرزندتان را به کار دیگری مشغول کنید.

۱۰. از «گوشه‌نشانی» استفاده کنید

گوشه‌نشانی (معادل Time-out در زبان انگلیسی) به جدا کردن موقت کودک از محیطی که در آن رفتار نامناسب نشان داده، گفته می‌شود؛ مثل همان جمله معروف که می‌گویند: «برو تو اتاقت و به کارت فکر کن!» البته گوشه‌نشانی معمولا چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد.

زمانی که کودک قانون خاصی را زیر پا می‌گذارد، این روش تربیتی می‌تواند به کارتان بیاید. برای تاثیر بیشتر، ابتدا به کودک هشدار دهید که اگر به رفتارش ادامه دهد، این‌طور تنبیه خواهد شد. اشتباهش را هم، تا جای ممکن با خونسردی، به او توضیح دهید. اگر بدرفتاری ادامه پیدا کرد، برای چند دقیقه او را از محیط دور کنید و تنها به گوشه‌ای از خانه بفرستید (معمولا به‌ازای هر سال از سن کودک، یک دقیقه دوری توصیه می‌شود). محلی که در نظر می‌گیرید، باید آرام باشد و امکانات سرگرمی و بازی نداشته باشد.

برای فرستادن کودک به گوشه‌نشینی می‌توانید به او بگویید: «برو آنجا و وقتی آرام شدی برگرد.» با گوشه‌نشانی می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا مهارت‌های «خود مدیریتی» را یاد بگیرد و تمرین کند. این روش برای نوجوان‌ها هم جواب می‌دهد.

پیامدهای منفی استفاده از شیوه‌های نادرست تنبیه کودک

بنا به تحقیقات، ضررهای استفاده از شیوه‌های تربیتی خشن، مانند تنبیه بدنی، نسبت به فوایدش بسیار بیشتر است. تنبیه بدنی ممکن است در کوتاه‌مدت جواب دهد، ولی در شرایط خاص. درواقع با وجود روش‌های مختلفی که گفتیم، تنبیه فیزیکی نه‌تنها لازم نیست، بلکه خطرناک هم هست.

تنبیه بدنی می‌تواند در بلندمدت اثرات منفی زیادی داشته باشد. پرخاشگری کودک، بدرفتاری در مدرسه، پذیرفته نشدن از سوی هم‌سن‌وسالان و بزهکاری، از آثار اجتماعی تنبیه فیزیکی هستند. این روش تربیتی روی رشد فکری و قوه تشخیص کودکان اثر می‌گذارد، برقراری ارتباط والدین و بچه‌ها را ضعیف می‌کند و ممکن است اضطراب، افسردگی و دیگر مشکلات روحی-روانی را به‌همراه داشته باشد. همچنین تنبیه بدنی به‌جای آنکه اخلاقیات را در بچه‌ها تقویت کند، تاثیر عکس می‌گذارد. البته در فرهنگ‌هایی که این نوع تنبیه‌ها عادی است، اثرات منفی احتمالا «کمی» کمتر خواهد بود.

تنبیه بدنی حتما منجر به ناراحتی‌های جسمی و روحی نمی‌شود، ولی هرچه شدت و تکرار آن بیشتر باشد، احتمال بروز این مشکلات بیشتر می‌شود؛ حتی برای بچه‌هایی که می‌گویند: «هیچ هم درد نداشت!»

جایگزین‌های تنبیه کودک

امروزه علاوه بر تجربیات قدیمی‌ها، منابع آموزشی فراوانی برای بزرگ کردن بچه‌ها داریم. در پایین به هشت موردی که می‌توانید آن‌ها را جایگزین تنبیه کودکان کنید اشاره کرده‌ایم:

۱. گوشه‌نشانی به‌همراه کودک

بعضی کارشناسان عقیده دارند که امروزه گوشه‌نشانی چندان موثر نیست و حین آن، کودک به هرچه فکر کند به اشتباهی که کرده است فکر نخواهد کرد. برای همین پیشنهاد آن‌ها این است که درصورت لزوم، گوشه‌نشانی را به‌همراه فرزندتان انجام دهید و هر دو در خلوت، خودتان را آرام کنید.

۲. به فرزندتان نشان دهید که گوشتان با او است

بچه‌ها اغلب زمانی بدخلقی می‌کنند که موقعیت یا کلماتی را پیدا نمی‌کنند که بتوانند احساساتشان را نشان دهند. برای همه‌مان پیش آمده که سریعا از گفتن جمله‌ای پشیمان شویم. این برای بچه‌ها هم صادق است. 

زمانی که فرزندتان مسئله‌ای را مطرح می‌کند، همیشه به دنبال راهکار نیست؛ گاهی تنها می‌خواهد صدایش را بشنوید. در این مواقع، بگویید که احساسش را درک می‌کنید. مثلا اگر کودک به‌خاطر آنکه دوستش اسباب‌بازیش را برداشته عصبانی است، بگویید: «فهمیدم. عصبانی هستی؛ چون بدون اجازه اسباب‌بازیت را برداشته‌اند.» شاید این کار از نظرتان بیهوده باشد، ولی به کودک نشان می‌دهد که به حرف‌هایش گوش داده‌اید.

۳. با سوال کردن، بحث را عوض کنید

وقتی که بادامکِ مغز (آمیگدال)، قسمتی که مسئول اضطراب است، تحریک شود، بدن آماده می‌شود تا واکنش شدید نشان دهد. اما برای روبه‌رو شدن با مشکلات روزمره، نیازی به چنین واکنش‌هایی نیست. 

اگر زمانی که فرزندتان عصبانی است، از او سوالات ساده و بی‌ربط بپرسید، بخش‌های دیگری از مغز او را درگیر می‌کنید که می‌تواند جلوی تحریک بیشتر بادامک را بگیرد. این سوالات می‌توانند درباره آب‌وهوا، فیلم موردعلاقه کودک یا هر چیز دیگری باشند. با این کار، تشنج فضا را کم می‌کنید.

۴. با فرزندتان ارتباط برقرار کنید

کج‌خلقی فرزندتان می‌تواند نشان‌دهنده نیاز او به توجه باشد؛ حتی اگر خودش این مسئله را انکار کند. گاهی تنها چیزی که لازم است در آغوش کشیدن کودک یا اشکال دیگر محبت کردن به او است. به‌ویژه همدلی کردن می‌تواند بسیار موثر باشد. می‌توانید از دوران کودکی یا کنونی زندگیتان خاطره‌ای برایش تعریف کنید. نشان دهید که این تنها او نیست که چنین احساساتی را تجربه می‌کند. 

۵. به او امکان انتخاب بدهید

بچه‌ها وقتی که احساس کنند گزینه دیگری در اختیار ندارند، ممکن است دست به انتخاب بدی بزنند. گاهی آن‌ها تنها به قدرت انتخاب نیاز دارند. البته منظور نیست که رفتار منفی آن‌ها را تایید و تشویق کنیم.

مثلا می‌توانید بگویید: «دخترم، الان عصبانی هستی. می‌خواهی برویم داخل آشپزخانه به من کمک کنی یا ترجیح می‌دهی باهم اسباب‌بازی‌هایت را جمع کنیم؟» همین که بین دو کار به کودک امکان انتخاب بدهید، می‌تواند او را آرام کند.

۶. خودتان به گوشه‌نشینی بروید

گاهی رفتار فرزندمان احساس یا واکنشی را در ما به وجود می‌آورد که ازقضا ربطی هم به کودک ندارد. ما هم مشکلات و دغدغه‌های خودمان را داریم. در این شرایط می‌توانیم چند دقیقه به خودمان استراحت بدهیم تا آرامشمان را به دست بیاوریم؛ حالا با نفس عمیق کشیدن یا مثلا با رفتن به دستشویی.

۷. عذرخواهی عملی را به کودک یاد دهید

وقتی با روش‌های بالا، فضا را آرام کردید، باید به کودک نشان دهید که می‌تواند در کنار عذرخواهی زبانی، در عمل هم معذرت‌خواهی کند و کدورت پیش‌آمده را برطرف کند. او می‌تواند یاد بگیرد که با کاری مانند: مرتب کردن وسایلی که به‌هم ریخته یا بغل کردن دوستی که آزرده‌خاطر شده، می‌شود وضعیت را تغییر داد.

۸. به فرزندتان کمی مهلت بدهید

خیلی اوقات به یکی-دو دقیقه زمان نیاز داریم تا به درخواستی جواب دهیم. برای فرزندانمان هم همین‌طور است. اگر کودک از انجام کاری سر باز می‌زند، می‌توانید کمی زمان به او بدهید. مثلا: «علی، وقتی آماده شدی خبرم کن.» این‌طوری بچه کمتر احساس اجبار می‌کند.

بایدها و نبایدها در تنبیه کودک

انسان جایزالخطا است و اشتباهات تربیتی هم بخشی از پرورش فرزندان محسوب می‌شود. اگر برخوردی با فرزندتان داشته‌اید و از آن احساس پشیمانی می‌کنید، خودتان را اذیت نکنید؛ هر مشکلی راهی دارد. در اینجا درباره بعضی بایدها و نبایدها در تربیت و تنبیه کودک صحبت می‌کنیم:

• برخورد غیرمحترمانه

احترام بین فرزند و والدین باید دو طرفه باشد، ولی پدر و مادرها گاهی این مسئله را فراموش می‌کنند و نسبت به بچه‌هایشان رفتار نامناسبی نشان می‌دهند.

به این فکر کنید که اگر با یکی از بستگانتان دچار مشکل شوید، دوست دارید چطور با شما صحبت کند. از چشم فرزندتان به قضیه نگاه کنید و مشکل را با آرامش و محترمانه ولی قاطعانه مطرح کنید.

• تنبیه در حال عصبانیت

واضح است که زمانی که عصبانی هستید نباید به دنبال تربیت و تنبیه کودک باشید. در این شرایط ممکن است ناخواسته دادوبیداد کنید یا حرفی بزنید که بعدا پشیمان شوید.

راه‌حل این است که چند دقیقه زمان بگذارید، خودتان را آرام کنید و بعد با فرزندتان درباره رفتارش صحبت کنید. خودتان یا فرزندتان را از موقعیت تنش‌زا دور کنید؛ مثلا بروید تنهایی قدمی بزنید.

• ثبات نداشتن

اینکه از فرزندتان گله کنید که چرا اتاقش را تمیز نکرده است، بعد وقتی اتاقش چند روز نامرتب است، چیزی به او نگویید و بعد ناگهان یادتان بیفتد و دوباره سرزنشش کنید، پیام ضدونقیضی برای او دارد. برای اصلاح رفتار بد باید تا جای ممکن انتظاراتتان را واضح و باثبات مطرح کنید.

به فرزندتان دستورالعمل‌های ساده و مشخص بدهید و انتظاراتی معقول از او داشته باشید. مثلا اگر می‌خواهید هر هفته اتاقش را تمیز کند، روی تقویم علامت بزنید. برای یک رفتار اشتباه، تنبیه‌های متفاوتی در نظر نگیرید. در اعمال قوانین ثبات به خرج دهید.

• زیاد توضیح دادن

اینکه بخواهید درباره رفتار نامناسب فرزندتان زیاد توضیح دهید و اصطلاحا روی منبر بروید، حرکت خوبی نیست. بچه‌ها، حتی بعد از رفتن به دبستان، اگر زیاد به جزئیات بپردازید ممکن است رشته کلامتان را از دست بدهند.

تا جای ممکن، یک‌راست بروید سر اصل مطلب و صحبت‌هایتان را کوتاه کنید. با بچه‌های بزرگ‌تر درباره اشتباهی که کرده‌اند حرف بزنید و حالت‌های ممکن دیگر را باهم بررسی کنید. برای بچه‌های کوچک‌تر، به‌سادگی بگویید که رفتار نادرستشان چه بوده و چرا اشتباه است؛ مثلا: «رفتی به اتاق خواهرت و بدون اجازه اسباب‌بازیش را برداشتی. اینجوری باعث شدی فکر کند اهمیتی به او نمی‌دهی.»

• استفاده از عبارات منفی

شنیدن جملاتی که پر از کلماتی مانند «نه» و «نکن» هستند، برای هیچ‌کس جالب نیست؛ به‌ویژه برای بچه‌ها. صحبت مداوم از کاری که کودک نباید انجام دهد، به‌جای کاری که باید بکند، می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

سعی کنید با دید مثبت‌تری با کودک صحبت کنید؛ مثلا اگر مدام غرغر یا حاضرجوابی می‌کند، راه درست صحبت کردن را با مثال برایش توضیح دهید. یا اگر دعوا خواهر و برادری دائم وجود دارد، کار مشترکی را به آن‌ها بسپارید تا رابطه‌شان بهتر شود.

• یکی دانستن تربیت و تنبیه

بیشتر والدین فراموش می‌کنند که هدف از تربیت این است که نیازی به تنبیه کودک نباشد. تربیت یعنی تعیین درست حد و مرز و انتظارات برای کودکان.

درباره روش‌های تربیتی خود فکر کنید و درصورت لزوم در آن‌ها بازنگری کنید. با تربیت بچه‌ها به آن‌ها یاد می‌دهید که چگونه درست انتخاب کنند و رفتاری سالمی را در پیش بگیرند که نهایتا به نفعشان است.

• یکی نبودن حرف و عمل

نمی‌شود که فرزندتان را از دروغ گفتن منع کنید، ولی خودتان مرتبا با دروغ کارتان را راه بیندازید. یا آنکه سر بچه‌ها داد بزنید و با عصبانیت از آن‌ها بخواهید که باهم خوب صحبت کنند. مشکل اینجا است که ما معمولا رفتار خودمان را نمی‌بینیم و فراموش می‌کنیم که بچه‌ها حواسشان به ما هست.

پس تا جایی که می‌توانید، الگوی خوبی برای فرزندتان باشید. اگر گهگاه یکی از اصولتان را نقض کردید، شرایط خاص آن و دلیل رفتارتان را برای فرزندتان توضیح دهید.

• متناسب نبودن تربیت با کودک

یک روش تربیتی برای همه بچه‌ها جواب نمی‌دهد. اصرار به استفاده از یک روش خاص برای اصلاح رفتار کودک ممکن است نتیجه خوبی به‌همراه نداشته باشد.

فراموش نکنید که بچه‌ها هم مانند بزرگسال‌ها شخصیت و خلق‌وخوی خاص خودشان را دارند. برای پیدا کردن بهترین روش، راه‌های مختلف را برای تربیت کودک امتحان کنید.

• تربیت نکردن کودک

یکی از مهم‌ترین دلایل برای تربیت کردن کودک و استفاده از تنبیه به‌جا، این واقعیت است: کودکانی که با حد و مرزها و راهنمایی‌های مشخص بزرگ می‌شوند، به احتمال زیاد شاد و خوش‌برخورد خواهند بود و تسلط خوبی روی نفسشان خواهند داشت. درآن‌سو کودکانی که نازپرورده‌اند و هیچ محدودیت یا عواقبی برایشان در نظر گرفته نشده، اغلب به افرادی خودخواه و نچسب تبدیل می‌شوند که به خودشان مسلط نیستند.

پس برای فرزندانتان قوانین و حد و مرزهای معقول و مشخص تعیین کنید و عواقبی برای بدرفتاری‌هایشان در نظر بگیرید. اگر دوست ندارید که کودک از شما دلخور شود، به این مسئله فکر کنید که تربیت نکردن او به نفعش نیست. 

تنبیه کودک چه زمانی مجاز است؟

کودکان نوپا را تا دو سالگی عملا نمی‌شود تربیت و تنبیه کرد. بچه‌ها در این سن‌وسال با شلوغ‌کاری‌هایشان دنیا را کشف می‌کنند و تلاش برای تربیت کردن خردسالی که مشغول یاد گرفتن است، شکست خواهد خورد. 

در مورد بچه‌های زیر دو سال سعی کنید که حواس آن‌ها را پرت کنید یا زمینه بدرفتاری را حذف کنید. مثلا اگر فرزندتان مدام اسباب‌بازیش را پرت می‌کند، به‌جای آنکه تنبیه‌اش کنید، اسباب‌بازی را از او بگیرید. 

از حدود دو سالگی می‌توانید برای کارهای نادرست کودک، عواقبی در نظر بگیرید. البته دقت کنید که تنبیه کردن بچه، او را تشویق نکند که بخواهد با بدرفتاری، توجه شما را جلب کند. در این شرایط می‌توانید جدا از گوشه‌نشانی، برای دقایقی به کودک کم‌توجهی کنید.

اگر کودک از رفتار والدین چیزی یاد نمی‌گیرد، عملا تربیت کردنی در کار نیست. اگر کودک آمادگی فرا گرفتن رفتاری را ندارد، تنها دارید وقت خود را تلف می‌کنید. به‌خاطر اصلاح رفتار فرزندتان، از وظایف دیگرتان غافل نشوید.

شما چه ایده یا تجربه‌ای در زمینه‌ی روش‌های صحیح تنبیه کودک دارید، لطفا در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

منبع:

parenting

healthychildren

msd.govt.nz

familyeducation

verywellfamily

fatherly