با کودک تنبل چه کنیم؟ روش‌های جلوگیری از تنبلی کودکان

علت تنبلی کودکان چیست و برای رفع تنبلی بچه‌ها باید چه کرد؟ در دانزی این بار به سراغ این مسئله رفته‌ایم تا علل و دلایل آن را کشف کنیم. با ما همراه باشید.

چرا کودکان تنبل می‌شوند؟ 

گاهی اوقات مردم به بچه‌های بی‌انگیزه برچسب تنبل بودن می‌زنند. تنبلی کودکان، به معنای ناتوانی آن‌ها برای مطالعه یا انجام کارهای مدرسه است. دلایل مختلفی برای تنبلی کودک وجود دارد که برخی کمتر شناخته شده هستند. دلایل جسمی و روانی، هر دو می‌توانند باعث تنبلی کودک شوند. در ادامه این مقاله قصد داریم در مورد تنبلی در کودکان، نحوه‌تربیت کودک تنبل و هر آن چیزی که در مورد این موضوع باید بدانید، صحبت کنیم.

نشانه‌های تنبلی کودکان 

والدین وظیفه دارند که از ابتدای دوران کودکی فرزندشان، به او نظم و انضباط را یاد بدهند. اگرچه توجه والدین به فرزند می‌تواند بسیار به رشد او کمک کند؛ اما توجه بیش از حد، باعث لوس شدن فرزند می‌شود. در ادامه می‌خواهیم به نشانه‌هایی بپردازیم که نشان می‌دهند در حال ‌تربیت یک کودک تنبل هستید. 

بچه‌ها نمی‌دانند که باید صبر داشته باشند 

وقتی بچه‌های شما بدون اینکه نیاز به صبر کردن داشته باشند، به خواسته‌های خودشان می‌رسند، باعث می‌شود که فکر کنند می‌توانند هر چیزی که می‌خواهند را در همان لحظه بدست آورند. آموزش صبر به کودکان به موفقیت تحصیلی و شغلی و روابط اجتماعی او کمک می کند.

بچه‌های شما دائماً عصبانی می‌شوند

اگر شاهد عصبانیت بدون دلیل فرزند خودتان در زمان‌های مختلف هستید؛ احتمالا در حال‌ تربیت کودک تنبل هستید. 

بچه‌ها همیشه ناراضی هستند

یکی از نشانه‌های تنبلی کودکان این است که آن‌ها همیشه ناراضی‌اند. شما نمی‌توانید فرزند خودتان را با چیزی راضی نگه دارید. 

فرزندان شما برای داشته‌های خودشان ارزش قائل نیستند

اگر فرزندان شما به درستی از داشته‌های خودشان مراقبت نمی‌کنند. وسایل خود را مدام جا می‌گذارند و یا گم می‌کنند، احتمالا آن‌ها بچه‌های تنبل و بی مسئولیتی هستند. 

بچه‌ها به دیگران کمک نمی‌کنند

شاید برای کودکان نوپا مشکلی وجود نداشته باشد که اتاق خودشان را تمیز نکنند یا از کتاب‌های خود مراقبت نکنند؛ اما وقتی بزرگ می‌شوند، بسیار مهم است که در کارهای خانه و حتی تمیز کردن اتاق خودشان به شما کمک کنند. اما اگر کودک شما به دیگران کمک نمی‌کند، احتمالا دارای یکی از نشانه‌های تنبلی کودکان است. 

بچه‌ها نمی‌توانند نه را بپذیرند

برخی از کودکان تنبل، نمی‌توانند از دیگران کلمه «نه» را بشنوند و به راحتی با شنیدن این کلمه ناراحت و عصبی می‌شوند.

بچه‌های تنبل کنترل‌کننده هستند

بچه‌های تنبل معمولا دوست دارند که دوستان و حتی بزرگسالان را کنترل کنند و به عبارتی رئیس باشند. آن‌ها مدام به دیگران دستور می‌دهند تا به حرف آن‌ها گوش دهند و آن چیزی که می‌خواهند را فراهم کنند. 

کودکان تنبل، باعث احساس شرمندگی شما می‌شوند

کودکان تنبل و بی مسئولیت، معمولا خودخواه هستند و نمی‌دانند که چگونه باید به دیگران احترام بگذارند. به همین خاطر، شاید در جمع باعث احساس شرمندگی والدین خودشان شوند. 

شما باید در مقابل کودک خود تسلیم شوید

اگر برای اینکه فرزندتان را آرام کنید، مجبورید که تسلیم او شوید، احتمالا در حال‌ تربیت کودک تنبل و بی مسئولیت هستید. 

علل تنبلی کودکان 

اگرچه تنبلی کودکان می‌تواند برای والدین و حتی معلم آن‌ها، آسیب رسان و ناراحت‌کننده باشد؛ اما معمولا این جنبه شخصیتی کودکان دارای علت یا علت‌های مشخصی است. از جمله انواع علت تنبلی کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

1. اختلالات یادگیری

بسیاری از کودکان تنبل، درک درستی از موضوعات مختلف ندارند و سعی می‌کنند که در سکوت با ناتوانایی‌های یادگیری ناشناخته خودشان سر و کله بزنند. این مشکلات در یادگیری کودکان سبب می‌شود که آن‌ها بی‌انگیزه و بی‌علاقه نسبت به انجام امور مدرسه شوند.

2. اختلال بیش فعالی در کودکان (ADHD)

یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی رشدی در کودکان، اختلال بیش فعالی است که دارای علائم مختلفی است. اگر به علائم بیش فعالی در کودکان، توجه نشود؛ این اختلال می‌تواند بر روی تنبلی کودکان، انگیزه و توانایی او برای یادگیری اثر بگذارد. 

3. مشکل خواب در کودکان 

کمبود خواب در کودکان می‌تواند باعث ایجاد تنبلی کودکان و بی‌انگيزه شدن آن‌ها شود. خواب ناکافي در کودکان، مي تواند بر يادگيري و عملکرد تحصيلي کودکان تاثير منفي بگذارد. البته هميشه کمبود خواب نمي تواند باعث ايجاد تنبلي در کودکان شود. هر گونه اختلال در خواب مانند آپنه خواب، می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. 

4. افسردگی در کودکان 

کودکانی که از افسردگی رنج می‌برند، انگیزه و انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های مختلف را ندارند و این موضوع می‌تواند باعث تنبلی کودکان در انجام تکالیف نیز شود. 

5. اضطراب در کودکان 

اختلالات اضطراب در بین کودکان و نوجوانان بسیار شایع است. افرادی که از اضطراب رنج می‌برند، معمولا انگیزه کمتری دارند و این موضوع می‌تواند باعث تنبلی در کودکان نیز شود. توصیه می‌کنیم که حتما مقاله‌ی “انواع اضطراب کودکان و راهکارهای لازم جهت درمان اضطراب در كودكان” را در مجله‌ی دانزی بخوانید و در مورد نشانه‌های اضطراب و راهکارهای جلوگیری از آن بیشتر بدانید

6. کنترل و فشار زیاد والدین

فراهم کردن اختیار برای مطالعه کردن و انجام کارها، می‌تواند یکی از بهترین انگیزه‌ها برای انجام فعالیت‌های روزمره توسط کودکان باشد. کودکانی که تحت فشار یا کنترل زیاد والدین، تحصیل می‌کنند؛ معمولا نشانه‌های مختلفی از تنبلی را از خودشان نشان می‌دهند. 

7. عدم وجود رابطه مناسب میان والدین و فرزند 

یک رابطه صمیمی ‌میان والدین و فرزند، می‌تواند انگیزه یادگیری در کودک را افزایش دهد. اما یک رابطه سطحی میان والدین و فرزند که باعث ایجاد استرس در کودک می‌شود، می‌تواند کودکان را بی انگیزه و تنبل جلوه دهد. با مسئولیت پذیری به موقع می‌توان این مشکل را به خوبی حل کرد، در مقاله‌ی “اهمیت و شیوه‌های صحیح برقراری ارتباط با فرزندان” به این موضوع به صورت مفصل پرداخته‌ایم و نگاهی دقیق به این موضوع داشته‌ایم.

8. عدم وجود باور در کودک برای داشتن مهارت‌های مختلف

کودکانی که باور ندارند که می‌توانند به برخی از امور، مهارت‌ها و درس‌های مدرسه تسلط پیدا کنند، معمولا برای مطالعه بی انگیزه هستند. 

9. استرس در کودکان 

یکی از عواملی که باعث ایجاد بی انگیزگی و تنبلی در کودکان می‌شود، استرس است. استرس در کودکان می‌تواند سطح دوپامین را در مغز کاهش دهد. 

10. بدرفتاری با کودک 

هرگونه بدرفتاری با کودکان مانند کتک زدن او، بی توجهی به او و … می‌تواند باعث ایجاد تنبلی کودکان شود. چرا که این بدرفتاری‌ها عاملی برای کاهش تمرکز کودکان هستند و انگیزه آن‌ها را نیز ضعیف‌تر می‌کنند. 

تنبلی کودکان در نوشتن تکالیف

تنبلی کودکان یک مسئله شخصیتی است و مقابله با آن می‌تواند کمی ‌چالش برانگیز باشد. به طور کلی، ویژگی‌های شخصیتی کودکان تنبل، عمومی ‌است و می‌تواند بر روی بسیاری از جنبه‌های زندگی در خانه و مدرسه تاثیر بگذارد. بنابراین، اگر شاهد تنبلی کودکان در نوشتن تکالیف هستید، احتمالا کودک شما باید تنبلی را در بخش‌های مختلف دیگر زندگی هم بروز دهد. 

 دلایل مختلفی وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد تنبلی کودکان در نوشتن تکالیف شوند. برخی از کودکان به دلیل اینکه می‌خواهند از‌ترس شکست دوری کنند، نسبت به انجام تکالیف خودشان تنبل هستند. در هر صورت باید دلیل تنبلی کودکان برای انجام تکالیف توسط مشاوران خبره و متخصص بررسی شود. 

راهکارهایی برای جلوگیری از تنبلی کودکان 

تنبلی کودکان یک ویژگی شخصیتی نیست؛ بلکه نتیجه محیطی است که کودک در آن زندگی کرده است. بنابراین، می‌توان با تغییر شرایط محیطی، تنبلی کودکان را نیز برطرف کرد. در ادامه راهکارهایی را برای جلوگیری از تنبلی در کودکان ارائه می‌کنیم که برای بسیاری از کودکان تنبل راهشگا هستند. 

ثابت قدم باشید 

اگر می‌خواهید نظم و انضباط را برای جلوگیری از تنبلی کودکان به آن‌ها آموزش دهید، باید ثابت قدم باشید. به طور مثال، اگر از کودک خود درخواست دارید که هر بار کفش‌هایش را جلوی درب در بیاورد و در جاکفشی بگذارد، هر بار از او این انتظار را داشته باشید. 

به بچه‌ها مشارکت کردن را یاد بدهید

به بچه‌ها یاد بدهید که هر یک از اعضای خانواده باید در خانواده کار کند. پس کودکان هم باید در خانواده مشارکت داشته باشند و نقش‌های خاصی را بپذیرند.

اجازه دهید کودکان کارهای خودشان را انجام دهند

اگر عادت دارید یک سری کارها را به صورت روزانه برای کمک به کودک خود انجام دهید، باور داشته باشید که این کار اشتباه است. به طور مثال، تا کردن لباس کودک می‌تواند به او این حس را بدهد که او نمی‌تواند خودش این کار را انجام دهد. پس سعی کنید که از انجام این کارها دست بردارید و اجازه دهید کودکان استقلال بیشتری داشته باشند. 

پیگیر کارها و وظایف کودکان باشید 

اگر اجازه می‌دهید که کودکان یک سری کارها را خودشان انجام دهند، سعی کنید که پیگیر آن‌ها باشید. به طور مثال، اگر قرار است که کودکان هر شب ظرف بشویند، سعی کنید که وجود چربی را روی ظرف‌ها چک کنید. به کودکان خود آموزش دهید که باید کاری را انجام دهند که شایسته ستایش باشد. بنابراین، نباید کودکان برای شستن دوباره یک ظرف، ناراحت شوند؛ چون آن‌ها شایسته انجام کارها به بهترین شکل خواهند بود. 

اجازه دهید که حوصله کودکان سر برود 

نیازی نیست که همیشه وقت کودک خود را با کلاس و موبایل و … پر کنید. اگر اجازه دهید کودکان زمان خالی داشته باشند، در واقع اجازه داده‌اید که آن‌ها برای پر کردن زمان خودشان خلاق باشند. نیازی نیست که به کودک خودتان بگویید که زمان خود را با چه چیزی پر کند. اگر کودکان خلاق شوند، از تنبلی نیز دورتر خواهند شد. 

کودکان را با دادن مسئولیت، توانمند کنید 

گاهی اوقات تنبلی کودکان ناشی از احساس مهم نبودن یا بی ارزشی آن‌هاست. برای جلوگیری از این احساس در کودک خود، به او مسئولیت بیشتری بدهید. به طور مثال، می‌توانید از کودکان درخواست کنید که هفته‌ای یک بار ظرف بشویند یا غذا بپزند. شما با دادن این فرصت‌ها، کودک خود را توانمندتر می‌کنید و از تنبلی آن‌ها در سنین بالاتر نیز جلوگیری خواهید کرد. 

با کودکان بیرون بروید 

با بیرون رفتن و خارج شدن از خانه، می‌توانید از تنبلی کودکان جلوگیری کنید. سعی کنید که هفته‌ای یک بار با خانواده خودتان به تفریح بروید. این کار می‌تواند برای سلامت کلی خانواده شما مفید باشد. حتی اگر می‌توانید، هر روز بعد از شام به پیاده‌روی خانوادگی بروید. این کار می‌تواند به یک فرصت عالی برای گپ زدن با خانواده و فرزندان محسوب شود. 

برای کار با وسایل الکترونیکی، محدودیت تعیین کنید

شما پدر و مادر کودک خودتان هستید. بنابراین، می‌توانید برای او محدودیت‌های مختلفی را تعیین کنید. یکی از عواملی که باعث تنبلی کودکان می‌شود، استفاده زیاد از وسایل الکترونیکی مانند تلویزیون، تلفن همراه و … است. این وسایل الکترونیکی، می‌توانند اعتیادآور باشند و به کودکان اجازه انجام کارهایی به غیر از نگاه کردن به آن‌ها را ندهند.  

البته نمی‌توان کودکان را به طور کامل از استفاده از این وسایل الکترونیکی منع کرد؛ اما می‌توان با تعیین محدودیت‌ها و قوانین استفاده از موبایل برای کودکان، به کودکان اجازه داد تا بیشتر برای پر کردن زمان خودشان خلاقیت داشته باشند. 

برای کودک خودتان الگوی مناسب باشید 

اگر قرار است از تنبلی کودکان جلوگیری کنید، باید خودتان هم تنبل نباشید. به عنوان والدین کودک، مطمئن باشید که برای او یک الگوی خوب هستید. با این کار تاثیر مادام العمر بر روی رفتارهای کودک خودتان می‌گذارید. 

کودکان به حمایت و راهنمایی والدین خودشان نیاز دارند. بنابراین، شما به عنوان والدین می‌توانید با تنظیم انتظارات از آن‌ها، توانمندسازی باورهایشان و همچنین، راهنمای کردن آن‌ها برای مدیریت زمان، به آن‌ها کمک کنید تا در آینده به یک نوجوان و جوان مسئولیت‌پذیر تبدیل شوند. 

نحوه رفتار با کودکان تنبل 

آیا کودک شما برای انجام کارهای مختلف انگیزه ندارد؟ تنها کاری که کودک شما انجام می‌دهد، نشستن پای تلویزیون و بازی کردن با گوشی موبایل است؟ با تنبلی کودکان چه کنیم؟ حتما شما هم به عنوان والدین دغدغه زیادی برای رفع تنبلی کودکان دارید. در اکثر موارد، تنبلی کودکان ناشی از بی‌انگیز بوده آن‌هاست و البته به دلایل مختلفی نیز به وجود آمده است. 

علت تنبلی کودکان را در این مقاله بررسی کردیم؛ اما آن چیزی که مهم است نحوه رفتار والدین با کودکان تنبل است. اگر به دنبال ایجاد انگیزه برای کودکان تنبل خودتان هستید و همیشه این سوال برای شما مطرح است که با کودک تنبل چه کنیم، با ما همراه باشید. 

همه چیز را برای کودکان آسان نکنید 

به فرزندان اجازه دهید تا ارزش بسیاری از چیزها را درک کند. با تسلیم شد در برابر خواسته‌های کودک خودتان، همه چیز را برای او ساده می‌کنید. شما می‌توانید برای دادن انگیزه به کودک تنبل خودتان، به عنوان پاداش پس از انجام یک کار، به او هدیه یا پول بدهید. به طور مثال، زمانی که کودک شما نقش خود را به درستی در خانه انجام می‌دهید، می‌توانید به او بگویید که به عنوان پاداش می‌تواند تلویزیون تماشا کند یا به‌اندازه یک بستنی از شما پول بگیرد. 

برای کودک خود نمونه باشید 

کودکان از آن چیزی که هستید، یاد می‌گیرند؛ نه از آن چیزی که به آن‌ها نمایش می‌دهید! این یک واقعیت است. کودکان بیشتر از اینکه به صحبت‌ها و آموزه‌های شما اهمیت دهند، به رفتارتان اهمیت می‌دهند. پس برای کودکان خود الگوی خوبی باشید. مطمئن باشید که کودکتان همیشه شما را زیر نظر دارد. 

برای کودک خود دستورالعمل تعیین کنید

شما باید مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و انتظارات را برای کودک خودتان تعیین کنید. این دستورالعمل‌ها باید به‌اندازه کافی ساده، قابل فهم و کوتاه باشند تا فرزندان متوجه شوند که دقیقا باید چه کاری انجام دهند. به جای اینکه مدام به فرزند خودتان یادآوری کنید که باید کارهای منزل یا تکالیف خودش را انجام دهد؛ می‌توانید یک فهرست برای او تعیین کنید که تمامی‌کارهای او در آن ذکر شده‌اند. بهتر است که فهرست دارای زمان‌بندی نیز باشد تا کودک متوجه شود کار را در زمان مطلوب انجام داده است یا خیر. 

اجازه دهید بچه‌ها در کارهای آشپزخانه مشارکت کنند

اجازه دهید که کودک شما کارهای ساده مانند شستن سبزیجات، خرد کردن آن‌ها، بردن غذا بر سر میز ناهارخوری و … را انجام دهد. همچنین، شما می‌توانید از کودک خودتان بخواهید که شما را برای خرید مواد غذایی همراهی کند. با این کارها، می‌توانید به کودک خودتان برنامه‌ریزی بودجه، انتخاب بهترین مواد غذایی و … را یاد بدهید. 

به کودکتان یاد بدهید که وسایل خود را با دیگران سهیم شود

اجازه دهید که فرزندتان یاد بگیرد که به وسایل خود را با دیگران به اشتراک بگذارد. در حال حاضر، با توجه به اینکه اکثر خانواده‌ها، فقط یک بچه دارند؛ این احتمال وجود دارد که بچه به سختی این موضوع را یاد بگیرد. 

به کودکتان یاد بدهید که در رویدادهای مهم داوطلب شود

یکی از بهترین راهکار برای برخورد با کودک تنبل این است که او را تشویق کنید تا برای برگزاری جشن مدرسه، رویدادهای مختلف و … داوطلب شود. کودک شما می‌تواند با هنر خودش، به دنبال یک هدف ارزشمند داوطلبانه حرکت کند. 

نظر شما درباره‌ی نحوه‌ی برخورد با تنبلی کودکان چیست؟ در قسمت نظرات از تجربیات و ایده‌های خود برای ما بنویسید.

منابع:

indiaparenting

thriveinfamilylife

wowparenting

writeshop

parentingforbrain