آموزش پس انداز به کودکان و مزیت های پس انداز از دوران کودکی

هنر پس انداز کردن، یکی از مهارت‌های ضروری زندگی است. چطور این مهارت را به فرزندمان یاد بدهیم؟در این مقاله در دانزی به سراغ آموزش پس انداز به کودکان رفته‌ایم. با ما همراه باشید.

یکی از چیزهایی که در مدرسه و دانشگاه و غیره یادمان ندادند، راه‌های پول درآوردن و درست خرج کردن و در کل، مهارت‌های اینچنینی بود؛ باآنکه همه‌مان می‌دانیم تا چه اندازه مهم است و چقدر در زندگی به کار می‌آید. پس‌انداز هم یکی از مهارت‌های مالی پایه است که دشواری‌ها و دردسرهایش برای ما ایرانی‌ها به چندین برابر مردم جاهای دیگر دنیا می‌رسد. حالا ما پدر و مادرها چطور می‌توانیم در این راه بی‌پایان به بچه‌هایمان کمک کنیم؟

پس انداز برای کودکان

مثل هر مهارت دیگری، کار با پول و پس‌انداز کردن را در سنین پایین بهتر می‌شود یاد داد و راحت‌تر هم به عادت تبدیل کرد. البته در بعضی از نقاط دنیا پدر و مادرها عقیده دارند که تا زمانی که بچه‌ها به سنین نوجوانی برسند، نیازی نیست زیاد به پول کار داشته باشند؛ شاید با این پیش‌فرض که از نظرشان دنیای کودکانه آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مثلا پول‌پرست بارشان می‌آورد. 

درآن‌طرف در خیلی از کشورها هم خانواده‌ها از اولین فرصت برای دادن آموزش‌های مالی به بچه‌ها استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌گویند که افزایش پختگی و مسئولیت‌پذیری از مزیت‌هایی است که بچه‌ها با این کار به دست می‌آورند؛ ضمن اینکه با یادگیری پس‌انداز و امور مالی دیگر، عملکرد تحصیلی دانش‌آموزها و سطح نمرات آن‌ها هم بهتر می‌شود. علاوه‌براین پس‌انداز کردن از پیش‌نیازهای مهم رسیدن به استقلال مالی است و کمک می‌کند بچه‌ها، زمانش که رسید، زودتر و راحت‌تر بتوانند اوضاع مالیشان را سر و سامان بدهند. خلاصه کمترین فایده پس انداز از دوران کودکی شاید این باشد که بچه‌ها یاد می‌گیرند «پول علف خرس نیست.»

کودکان از چه سنی می‌توانند پس انداز کنند؟

زمان مناسب برای آغاز پس‌انداز، بسته به هر کودکی فرق می‌کند. به‌عبارتی سن خاصی برای آموزش پس انداز به کودکان وجود ندارد. اما بنا به یک تحقیق، از سن ۷ سالگی می‌شود شروع کرد و عادت‌های مالی را شکل داد. این به‌خاطر آن است که معمولا بچه‌ها در این سن، توان شناختی و فهم اجتماعی خوبی دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد پس‌انداز را با منطق و استدلال پیش ببرند. البته شما به‌عنوان والد بیشتر از هرکس دیگری از مسئولیت‌پذیری و پختگی فرزندتان اطلاع دارید و سن مناسب را خودتان بهتر می‌توانید تشخیص دهید.

بعضی پدر و مادرها از چهار-پنج سالگی درباره پس‌انداز کردن با فرزندشان صحبت می‌کنند و بعضی دیگر تا ۱۰ سالگی دلبندشان دندان روی جگر می‌گذارند. نهایتا پاسخی قطعی نداریم؛ بهترین موقع آموزش همان زمانی است که کودک آماده باشد.

نحوه آموزش مهارت پس انداز کردن به کودکان

برای آموزش پس انداز به کودکان می‌توانیم از چهار روش زیر کمک بگیریم:

۱. از قلک استفاده کنید

ابتدا بگوییم که: راستش ما هم یادمان نیست آخرین باری که با سکه چیزی خریدیم (یا اصلا سکه دیدیم) چه زمانی بود! ولی به‌هرحال استفاده از قلک، یکی از راه‌های معروف یاد دادن پس‌انداز به بچه‌ها است و باید به آن اشاره می‌کردیم. امیدواریم که اوضاع بهتر بشود و پول خرد، دیگر اینقدرها هم خرد نباشد.

استفاده از قلک از روش‌های قدیمی و امتحان پس‌داده برای آموزش اهمیت پس‌انداز به بچه‌ها است. اگر قلک ندارید و حوصله خریدنش را هم، می‌توانید با قوطی یا بطری یا شیشه خیارشور، یکی بسازید. بعدش هم که معلوم است: به فرزندتان بگویید باید با سکه و اسکناس، قلک را ذره‌ذره تا خرخره پُرِ پُر کند. 

در اینجا قلک نمادی از پس‌انداز برای آینده است. ضمنا از این فرصت استفاده کنید و به دلبندتان گوشزد کنید که باید سعی کند با رفتار خوب و از راه درست پول دربیاورد.

۲. برایش حساب بانکی باز کنید

بعد از قلک، نوبت به افتتاح حساب بانکی برای کودکان می‌رسد. پول‌های داخل قلک را می‌توانید به همین حساب انتقال دهید. از فرزندتان بخواهید که پول‌های پس‌انداز شده را بشمارد تا از مقدار پولی که دارد درکی پیدا کند. خودتان هم حساب‌کتاب کنید، مبلغ نهایی را به او نشان دهید و از سود بانکی هم برایش بگویید. 

ازآنجاکه سکه‌ها هر مقدار هم که باشند قاعدتا ارزش چندانی نخواهند داشت، عیدی‌های کودک و پول‌توجیبی‌های یک مدت او را هم می‌توانید به آن‌ها اضافه کنید. این نکته را برای فرزندتان جا بیندازید که خریدن چیزی با پول خودش، برایش هزینه دارد. توضیح دهید که وقتی به پولش دست نزند، مقدار آن به‌خاطر بهره بانکی به‌مرور بیشتر خواهد شد. البته چون شرایط اینجا کمی خاص و متفاوت است، این را هم باید بگویید که سود بانک هر اندازه هم که باشد، درنهایت ارزش مایه‌اش دارد آب می‌رود. بگذریم؛ احتمالا خودش از ما هم بیشتر و بهتر با تورم و داستان‌هایش آشنایی دارد!

۳. خریدن اسباب‌بازی با پول کنار گذاشتن

اگر فرزندتان اسباب‌بازی جدید، دوچرخه یا هر وسیله دیگری می‌خواهد، به او بگویید که باید برای خریدنش پس‌انداز کند. برای خرید هرکدام از اسباب‌بازی‌ها و اقلام نسبتا ارزان می‌توانید یک ظرف شیشه‌ای بزرگ به او بدهید تا اسکناس‌ها را درون آن بیندازد. خودتان هم هرازگاهی، مثلا هر هفته، کمک‌هزینه کوچکی به او بدهید تا بیشتر تشویق شود. او می‌تواند همه مبلغ دریافتی را برای یک خرید پس‌انداز کند یا آن را بین پروژه‌هایش تقسیم کند و در چند شیشه بیندازد.

برای آنکه نگذارید کودک دلسرد شود، یکی از کارهایی که می‌توانید بکنید این است که تصویر چیزی را که می‌خواهد بخرد روی ظرف شیشه‌ای بچسبانید تا رویایش جلوی چشمش باشد.

۴. جدول زمانی تهیه کنید

برای بچه‌ها درک مفهوم پول و زمان می‌تواند دشوار باشد. تحقیقات نشان می‌دهند که تاثیر یک ساعت درس اقتصاد، بعد از حدود پنج ماه از بین می‌رود. برای آنکه نکات در ذهن کودک ماندگار شود، آموزش‌های مالی باید به‌موقع و ادامه‌دار باشند.

مثلا اگر می‌خواهید مقداری پول اضافه بر معمول به فرزندتان بدهید، درست قبل از این کار با او صحبت کنید و ببینید که اگر آن مقدار پول داشت، چکار می‌کرد. کودک با تلاش برای پاسخ‌دادن به این سوال می‌تواند کمی بیشتر با مفهوم برنامه‌ریزی و بودجه آشنا شود. خودتان هم دراین‌میان به او کمک کنید و چند نمونه از اقلامی را که می‌شود با آن مقدار پول خرید نام ببرید.

یادتان باشد که بهترین راه برای آموزش پس انداز به کودکان آن است که خودتان به پس‌انداز کردن و درست خرج کردن اهمیت بدهید. شیشه یا جعبه‌ای برای خودتان داشته باشید و در آن پول بیندازید. در زمان خرید، به فرزندتان نشان دهید که چطور می‌تواند قیمت محصولات را متوجه شود و برایش بگویید که چرا یک نوع محصول را به نمونه مشابه آن ترجیح می‌دهید.

بهترین روش پس انداز

حقیقتش ما ایرانی‌ها در تالیف و ترجمه مطالب همیشه با یک معضل بزرگ دست‌به‌گریبان هستیم: اینکه به دلایلی، اصولی که در بیشتر جاهای دنیا جواب می‌دهد و رسما استاندارد محسوب می‌شود، اینجا گاهی تا ۱۸۰ درجه متفاوت است! این قضیه در مورد پس‌انداز هم شدیدا صدق می‌کند. درحالی‌که در دنیا سپرده‌گذاری و پس‌انداز کردن پول در بانک یک ارزش است، ما دقیقا عکس آن را تجربه کرده‌ایم و به‌همین‌خاطر پس‌انداز کردن برای ما ایرانی‌ها عملا هر چیزی هست جز گذاشتن پول در بانک.

البته خوشبختانه فقط بحث تفاوت نیست و گهگاهی شباهت‌هایی هم میان اقتصاد اینجا با جاهای دیگر هست؛ مثلا از نظر مردم ما هم یکی از بهترین روش‌های پس‌انداز، خرید طلا است.

طلا ذاتا محصول باارزشی است و قرن‌ها است که در دنیا ارزشمندی خود را حفظ کرده است. به‌همین‌خاطر یکی از مطمئن‌ترین کارهایی که برای حفظ ارزش پول فرزندتان می‌توانید بکنید، خرید این فلز گرانبها است. باتوجه‌به اینکه قیمت موبایل، تبلت و لپ‌تاپ هم سر به فلک کشیده و به نظر نمی‌آید حالاحالاها قصد پایین آمدن که هیچ، حتی تمایلی به استراحت کردن داشته باشد، پیشنهاد دیگر این است که اگر فرزندتان از میان این دستگاه‌های الکترونیکی چیزی نیاز دارد، تا از این گران‌تر نشده به فکر تهیه‌اش باشید. طبیعتا گذاشتن پول در بانک و بورس هم که اصلا پیشنهاد نمی‌شود.

شما چه راه‌های دیگری برای آموزش پس انداز به کودکان می‌شناسید، اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید لطفا برای ما در قسمت نظرات بنویسید.

منابع:

africa-press

wealthify

mydoh